مشخصه های روش تاریخ نگاری معین الدین یزدی در مواهب الهی
عنوان مقاله: مشخصه های روش تاریخ نگاری معین الدین یزدی در مواهب الهی
شناسه ملی مقاله: JR_SJSCI-3-12_001
منتشر شده در در سال 1401
شناسه ملی مقاله: JR_SJSCI-3-12_001
منتشر شده در در سال 1401
مشخصات نویسندگان مقاله:
جمشید نوروزی - دانشیار گروه تاریخ، دانشکده ادبیات، دانشگاه الزهرا (س)، تهران، ایران.
مژگان صادقی فرد - دکترای تاریخ ایران بعد از اسلام، دانشکده ادبیات، دانشگاه پیام نور، تهران، ایران.
خلاصه مقاله:
جمشید نوروزی - دانشیار گروه تاریخ، دانشکده ادبیات، دانشگاه الزهرا (س)، تهران، ایران.
مژگان صادقی فرد - دکترای تاریخ ایران بعد از اسلام، دانشکده ادبیات، دانشگاه پیام نور، تهران، ایران.
معین الدین معلم یزدی (متوفی ۷۸۹ ق/ ۷۶۵ ش) فقیه، محدث و مورخ دربار آل مظفر (۷۱۳-۷۹۵ ق/ ۷۷۲-۶۹۱ ش) و نویسنده مهم ترین منبع این حکومت محلی پساایلخانی بهنام «مواهب الهی» است. این منبع، به دلیل داشتن اطلاعات تاریخی پیرامون بعضی حکومت های محلی قرن هشتم هجری، برخورداری از مفاهیم اخلاقی و غنای ادبی و فرهنگی، شایسته توجه است. مسئله اساسی این نوشتار، بازنمایی روش تاریخنگاری معین الدین یزدی یعنی روش تنظیم و تدوین دادههای تاریخی در نگارش «مواهب الهی» است که خود متاثر از مواردی چون پیشینه روشی تاریخنگاری آن روزگار و نظام اندیشه ای و زاویه دید وی است. در پژوهش حاضر، با این سوال مواجه ایم که تاریخنگاری معین الدین یزدی از لحاظ شیوه یا روش نگارش، دارای چه مشخصههایی است و این ویژگیهای روشی، منجر به وقایع نویسی شده یا نگارش تاریخی تحلیلی و علی؟ یافته های این پژوهش که به روش توصیفی-تحلیلی و مبتنی بر منابع کتابخانه ای به انجام رسیده، نشان می دهد که روش تاریخنگاری یزدی در مواهب الهی، بهدلیل همسانی هایی چون بینش دینی مشیت گرایانه و شریعت مدارانه و ماهیت تاریخنگاری درباری، ادامه روش تاریخنگاری ایرانی-اسلامی قرون قبل است. افزون بر این، معین الدین یزدی با نظام فکری مبتنی بر بینش های تاریخی و اعتقادی و سیاسی، اقدام به نگارش تاریخی متکلف و مصنوع نموده که دارای ویژگی هایی چون تایید همه جانبه حکومت آل مظفر، بزرگان گاری حاکمان مظفری، ستایش مقام سلطان مظفری، برجسته سازی جانبدارانه برخی شخصیت ها، تلاش برای ارائه داده های تاریخی متناسب با مفاهیم قرآن و احادیث دینی، و نمایش اطلاعات جغرافیایی و کیهانی در کنار شرح رویدادها است. وی در نگارش این اثر که اغلب متضمن دادههای سیاسی-نظامی است، بیشتر به وقایع نگاری نزدیک شده و از شیوه علی-معلولی فاصله گرفته است. همچنین در تنظیم مطالب و ترتیب بیان اخبار تاریخی، بر اساس توالی زمانی یا همان شیوه سالنگاری رایج هجری- قمری تاریخ نگاری ایرانی- اسلامی اقدام کرده است.
کلمات کلیدی: آل مظفر, مواهب الهی, معین الدین یزدی, روش تاریخ نگاری
صفحه اختصاصی مقاله و دریافت فایل کامل: https://civilica.com/doc/1534934/