زهرا دهقانی پور - دانشجوی کارشناسی ارشد زمین شناسی اقتصادی دانشگاه شاهرود
فرج ا.. فردوست - دکتری زمین شناسی اقتصادی، عضو هیئت علمی دانشگاه شاهرود

کانسار مس کوهریگ در استان سمنان، ۱۵۰ کیلومتری جنوب شاهرود و ۱۸ کیلومتری جنوبشرق طرود واقع شدهاست (شکل ۱) و از نظر زمین شناسی در نوار آتشفشانی رسوبی طرود چاه شیرین، ضلع جنوبی ورقه زمین شناسی ترود قرار می گیرد. به لحاظ چینه شناسی، برونزدهای پالئوزوئیک تا کواترنر را میتوان در این منطقه مشاهده نمود، که در محدوده کانسار مورد مطالعه توالی لیتولوژیکی براساس تفاوت سنگ شناسی، کانی شناسی و بافتی بطور کلی بهچهار بخش قابل تقسیم می باشند. بخش اول شامل مجموعه آتشفشانی – رسوبی ائوسن متشکل از گدازه های آتشفشانی باترکیب سنگی بازالت، آندزی بازالت، آندزیت، و سنگ های پیروکلاستیک از جمله توف، لیتیک کریستال توف، توفیت و آگلومرا. بخش دوم شامل مجموعه رسوبی با سن الیگومیوسن متشکل از ماسه سنگ، شیل و سیلتستون می باشد کهبصورت ناپیوسته بر روی واحدهای آتشفشانی ائوسن قرار گرفته است. دایک های دیابازی، بخش سوم لیتولوژی محدوده یمورد مطالعه را تشکیل میدهند که در سرتاسر نوار طرود چاه شیرین گسترش دارند. رسوبات کواترنری، چهارمین بخش لیتولوژی را تشکیل می دهند که شامل آبرفت های جوان و منفصل که حاصل تجریه سنگ های رخنمون یافته در بالادست وانتقال قطعات آزاد شده توسط جریان آب های سطحی و یا بصورت ثقلی به مناطق پایین دست هستند . با توجه به مطالعاتصورت گرفته در منطقه، کانی سازی ها شامل ؛ پیریت، کالکوپیریت، کالکوسیت، کوولین، دیژنیت، بورنیت،مالاکیت،کریزوکلا، بورنیت، آتاکامیت و پاراکامیت می باشند . بنا به شواهد میکروسکوپی و مطالعات صحرایی انجام گرفته میتوان گفت کانسار مس کوه ریگ، یک کانسار تیپیک هیدروترمال رگه ای است که مس در سه فاز کانیایی کاملا متفاوتسولفیدی، اکسیدی و فاز کلریدی ظاهر شده است.

مس ، پتروگرافی،رگه ای، کوه ریگ، جنوب شرق طرود