سیده سارا ترابی موسوی - کارشناس ارشد گرایش زمین شناسی زیست محیطی، دانشکده علوم دانشگاه شهید باهنر کرمان
مهدی خراسانی پور - دانشیار گروه زمین شناسی دانشکده علوم دانشگاه شهید باهنر کرمان
رضا حسن زاده - استادیار پژوهشکده علوم محیطی- گروه پژوهشی اکولوژی، دانشگاه تحصیلات تکمیلی صنعتی و فناوری پیشرفته کرمان
مهران اسپهبدی - امور تحقیق و توسعه مجتمع مس سرچشمه
محمدرضا توحیدی - واحد زمین شناسی معدن مس درآلو

ارزیابی غلظت فلزات بالقوه سمی در خاک یکی از الزامات زیست محیطی قبل از شروع فرآیند معدنکاری و فرآوری به منظورتعیین مقادیر زمینه طبیعی می باشد. در شرایط زمین شناسی طبیعی، غلظت عناصر موجود در خاک ها متاثر از مقدار آنهادر بستر زمین شناسی منطقه، فرآیندهای ژئوشیمیایی و خاکسازی مرتبط با آن می باشد. هدف از انجام این پژوهش بررسیتوزیع طبیعی عناصر سنگین و تعیین میزان آلودگی و خطرات زیست محیطی محتمل آنها در نمونه های خاک محدودهیاطراف معدن و کارخانه ی فرآوری در حال احداث درآلو، می باشد. برای این منظور نمونه برداری سطحی از عمق ۰تا ۱۵سانتی متری خاک های اطراف این معدن از ۱۶ ایستگاه انجام و غلظت کل ۵۷ عنصر در نمونه های برداشت شده بعد از فرآیندآنالیز به روش ICP-MS اندازه گیری شد. نتایج حاصل از آنالیز نمونه های خاک با استفاده از شاخص های زیست محیطیشامل شاخص زمین انباشت Igeo و شاخص غنی شدگی نرمال شده NEF موردارزیابی قرار گرفتند. این ارزیابی نشان می دهد که در خاک های طبیعی اطراف معدن مس درآلو عناصر As و Sb دارای بالاترین میزان غنی شدگی می باشند.همچنین عناصر Cu و Ag دارای غن یشدگی متوسط و عناصر Cd و Zn دارای غنی شدگی ضعیف هستند. نتایج حاصل ازاین مطالعه علاوه بر نشان دادن آنومالی های زیست محیطی طبیعی، می تواند به عنوان معیار مقایسه در پایش هایزیست محیطی بعدی به منظور تعیین اثر عوامل آلاینده انسانی بر محیط خاک مورد استفاده قرارگیرد.

فلزات سنگین و بالقوه سمی، معدن مس درآلو، شاخص زمین انباشت، فاکتور غنی شدگی نرمال شده