شفیع رحمتی - گروه مهندسی مکانیک بیوسیستم دانشگاه تربیت مدرس، تهران، ایران
علیرضا مهدویان - گروه مهندسی مکانیک بیوسیستم دانشگاه تربیت مدرس، تهران، ایران
امیرعلی حمیدیه - گروه بیماریهای کودکان، دانشکده پزشکی، مرکز تحقیقات سلول و ژن درمانی کودکان، پژوهشکده ژن، سلول و بافت، دانشگاه علوم پزشکی تهران، تهران، ایران

در قرن گذشته روشی که برای جداسازی دو یا چند ماده غیرقابل اختلاط (چند فازی) به کار می رفت، جداسازیبر اساس ته نشین شدن تحت تاثیر نیروی جاذبه بود تا اینکه در سال ۱۸۹۰ مهندس سوئدی "گوستاو دولاوال" جداسازدورانی را اختراع کرد. امروزه انواع جداسازهای دورانی در سه دسته از پیوسته، نیمه پیوسته و ناپیوسته (آزمایشگاهی)ساخته شده و توسعه یافته اند. اساس کار جداسازهای دورانی (سانتریفیوژ) براصل استفاده از اختلاف چگالی مواد چندفازی استوار است یعنی زمانی که مواد با سرعت بالا دوران می کنند Rcf زیادی به مواد وارد شده و با توجه به اختلافچگالی به تعداد فازهای موجود لایه های مختلف تشکیل می شود که می توان هر کدام را به صورت جداگانه از جداسازخارج کرد و به این صورت جداسازی انجام می شود. جداسازهای دورانی عموما در صنایع غذایی ودارویی دربخش های مختلف مانند آب میوه گیری (آبگیری، تغلیظ، جداسازی پالپ و غیره)، لبنیات (جداسازی خامه، جداسازیگلبول های چربی، حذف باکتری ها و غیره)، قند (تغلیظ شربت قند)، روغن، تولید مواد اولیه مانند پکتین و مواددارویی اولیه مانند جداسازی پلاسماخون استفاده می شوند. با نگاه به آمار جهانی و ملی در زمینه به کارگیری و فروشجداسازهای دورانی در سه دهه اخیر و وابستگی شدید صنایعی همانند صنعت غذا موجب شده است به اهمیتروزافزون و موارد استفاده آن نگاهی دقیق و کلی داشته باشیم . طبق آمار واردات این تجهیزات ارز بری قابل توجهیدر دو دهه اخیر داشته است. هدف از این پژوهش بررسی اهمیت اقتصادی و همچنین مروری بر جداسازهای دورانی(سانتریفیوژ) بکار برده شده در صنعت غذا و دارو است.

جداساز دورانی، سانتریفوژ، صنایع غذایی، جداساز پیوست، صنایع دارویی