شهرام مامی - Ilam Branch, Islamic Azad University
کامران امیریان - Ilam Branch, Islamic Azad University

زمینه و هدف: اعتیاد و عوارض ناشی از آن، یکی از معضلات بزرگ در جهان محسوب شده و انواع متعددی از رویکردهای روان درمانی برای درمان آن به کار برده می شود. از بین تمام رویکردها، در چند دهه اخیر، درمان های شناختی- رفتاری در طیف وسیعی برای درمان اعتیاد، مورد آزمون قرار گرفته اند. این مطالعه با هدف برآورد تاثیر درمان های شناختی - رفتاری بر درمان معتادان در ایران، به روش مرور سیستماتیک و متاآنالیز انجام شد. روش بررسی: از روش فراتحلیل برای بررسی تمامی پایگاه های اطلاع رسانی داخلی، همچنین Medlib، Sid، Magiran، Google Scholar، PubMed، Scopuse، Iranmedex، ISI، بدون محدودیت زمانی استفاده گردید. در نهایت، ۱۲ مقاله از ۶۳ مقاله وارد متاآنالیز شدند. برای بررسی ناهمگنی مطالعات، از متارگرسیون استفاده شد. یافته ها: در این مطالعه، ۱۲ مقاله مورد بررسی قرار گرفت که با احتساب رویکردهای درمانی، به ۲۵ مطالعه افزایش یافت. در ۶ مطالعه، تفاوت معنی داری بین مداخله قبل و بعد در گروه آزمایش وجود نداشت و در ۱۹ مطالعه باقی مانده نیز تفاوت معنی دار بود. با ادغام نتایج ۲۵ مطالعه و با استفاده از روش اثرات تصادفی متاآنالیز، نشان داده شد درمان های شناختی - رفتاری بر درمان اعتیاد موثرند (۰۰۱/۰p<). اندازه اثر استانداردشده در گروه آزمایش، قبل و بعد از درمان های شناختی - رفتاری، ۰۸/۲- و فاصله اطمینان ۹۵ درصدی آن، ۵۷/۱- تا ۵۸/۲- برآورد شد. اندازه اثر استانداردشده در گروه کنترل و آزمایش بعد از درمان های شناختی - رفتاری، ۴۰/۰ و فاصله اطمینان ۹۵ درصدی آن، ۱۰/۰-۷۰/۰ به دست آمد. نتیجه گیری: با توجه به اینکه درمان های شناختی - رفتاری بر کاهش میزان اعتیاد و علائم آن موثر است می توان این روش را به عنوان یک روش معمول در درمان اعتیاد به کار برد.

Meta-analysis, Cognitive behavioral, Behavior, Addictive, فراتحلیل, رفتار شناختی, رفتار معتادان