باقر ادبی - استادیار دانشگاه گنبد کاووس
علیرضا گرشاسبی - عضو هیات علمی موسسه مطالعات و پژوهش های بازرگانی

در این مطالعه آسیب شناسی تامین مالی صادرات غیرنفتی کشور با استفاده از رویکرد SBC و از طریق روش های تحلیلی-توصیفی و پیمایشی مورد مطالعه قرار گرفته است. نتایج حاصل از توزیع پرسش نامه میان ۴۵ صادرکننده منتخب نشان می دهد که بنگاه های صادراتی عموما به سبب سه دسته عوامل محیطی (همچون نوسانات متغیرهای کلان اقتصادی به ویژه نرخ ارز، عدم گسترش روابط مالی و بانکی بین المللی، محدودیت وثیقه ای)؛ عوامل رفتاری یا عملکردی (ناشی از حجم پایین تسهیلات بانکی، اعتبارات بیمه ای و ضمانتی، بالا بودن نرخ سود تسهیلات بانکی و کارمزد بیمه نامه ها و ضمانت نامه ها و...) و عوامل ساختاری (عدم هماهنگی میان بانک توسعه صادرات، صندوق ضمانت صادرات، صندوق توسعه ملی ) با محدودیت مالی مواجه هستند. در ادامه درجه اهمیت چالش های احصا شده بر اساس آزمون ناپارامتریک رتبه بندی شده است که مهlترین آنها به ترتیب شامل بی ثباتی متغیرهای کلان اقتصادی (نرخ ارز و تورم)؛ ضعف روابط کارگزاری میان بانک های ایرانی و سایر کشورها؛ عدم بهره مندی از اعتبارات صادراتی فروشنده؛ مکفی نبودن تسهیلات سرمایه در گردش به واحدهای صادراتی؛ فقدان زیرساخت پیمان های پولی دوجانبه با کشورهای هدف صادراتی؛ بوده است. از مهمترین راهکارهای سیاستی می توان به مدیریت نوسانات بازار ارز، گسترش روابط بانکی و مالی کشور با نهادهای مالی خارجی، تدوین برنامه اجرایی کاهش ریسک کشوری، گسترش منابع مالی صادراتی، کاهش هزینه های مالی صادرات، تدوین استراتژی توسعه صادراتی، حمایت از تامین مالی صادرات صنایع کوچک و متوسط و دانش بنیان، بهره گیری از ظرفیت اعتبار خریدار در توسعه بازارهای صادراتی و گسترش دامنه ارائه خدمات نهادهای عمومی اعتبار صادراتی کشور به صادرات مجدد اشاره کرد.

تامین مالی صادرات, رویکرد سه شاخکی, نهادهای اعتبار صادرات