سلامت، یک نیاز اساسی

سلامت یکی از نیازهای اساسی انسان است و با نبود آن انجام بسیاری از کارها برای انسان دشوار یا غیر ممکن خواهد بود. این موضوع از بدیهیاتی است که نیاز به استدلال دیگری ندارد و تجربه بشر در طول تاریخ تایید کننده آن است. از سوی دیگر، حالت سلامت می تواند شدت و ضعف داشته باشد و هر انسانی با توجه به شرایط خویش می تواند از سطحی از سلامت (کم یا زیاد) بهره مند باشد. اصولا هنگامی که سخن از ارتقای سلامت به میان می آید به این معنا است که تلاش شود سطح سلامت فردی و اجتماعی افزایش یابد. صاحب نظران برای سلامت بعدهای مختلفی قائل شده اند؛ بعدهایی چون سلامت جسمی، سلامت روانی، سلامت اجتماعی و سلامت معنوی (۱). هر چند که ابعاد سلامت به این تقسیم بندی منحصر نمی شود و ممکن است ابعاد دیگری نیز برای آن در نظر گرفته شود.در تفکر دینی به مقوله سلامت به عنوان یک موهبت الهی نگریسته می شود و سلامت نعمتی دانسته می شود که لازم است نسبت به آن سپاسگزاری شود و نباید نسبت به آن ناسپاسی به عمل آید. ازاین رو، رسول خدا (ص) فرموده اند: دو نعمت است که قدر آن شناخته نمی شود، نعمت امنیت و نعمت سلامتی (۲). قدرشناسی از نعمت سلامتی هم می تواند با زبان صورت گیرد هم می تواند جنبه قلبی داشته باشد و هم می تواند به صورت عملی صورت پذیرد. اینکه گفته می شود: «قدر سلامتی خود را بدان» به این معنا است که لازم است از نعمت سلامتی پاسداری نمود و پاسداری از سلامت با رعایت اصول بهداشت فردی و اجتماعی تحقق پیدا می کند. می توان به موضوع سلامت به عنوان یک وظیفه و مسئولیت نیز نگاه کرد. به این معنا که هر انسانی هم در برابر حفظ سلامتی خویش هم در برابر حفظ سلامتی جامعه مسئولیت دارد؛ برای نمونه : هنگامی که یک بیماری مسری در جامعه شیوع پیدا کند که قدرت انتقال بالایی داشته باشد و به راحتی بتواند در سطح عمومی فراگیر شود؛ در اینجا، ضمن اینکه هر فرد وظیفه دارد از ابتلا به این بیماری پیشگیری نماید، همچنان وظیفه دارد با رعایت بهداشت فردی سبب انتقال بیماری به دیگران نگردد که این موضوع درباره بیماری کرونا برای همه مردم جهان به تجربه ثابت شده است که استفاده نکردن از ماسک یا رعایتنکردن فاصله اجتماعی و همچنین تزریق نکردن واکسن موجب شیوع بیشتر این بیماری می گردد.از زاویه دیگری نیز می توان به این مسئله نگاه کرد و آن موضوع «حق النفس» و «حق الناس» است که اصطلاح «حق النفس» به پاسداری از سلامت شخصی و فردی و «حق الناس» به حفظ سلامت اجتماعی و مسئولیتی که هر فرد در قبال سلامتی سایر مردم دارد، اشاره می کند. امام علی (ع) می فرماید: خداوند سبحان رعایت حقوق بندگانش را مقدمه رسیدن به حقوق خویش قرار داده است. پس هر کس حقوق بندگان خدا را رعایت کند، این امر به رعایت حقوق الهی می انجامد (۳). موضوع دیگر تلاش برای ارتقای سلامت افراد جامعه است که می تواند از راه های گوناگونی چون اطلاع رسانی، آموزش های بهداشتی، ارتقای سطح فرهنگی مردم، توسعه فناوری های بهداشتی و درمانی و دسترسی مناسب همه افراد جامعه به خدمات بهداشتی و درمانی صورت پذیرد.

Keywords:

سلامت , کرونا , مسئولیت