مریم سادات شهشهانی - گروه علوم اجتماعی، واحد علوم و تحقیقات، دانشگاه آزاد اسلامی، تهران، ایران
مریم صف آرا - گروه روان شناسی، پژوهشکده زنان، دانشگاه الزهرا (س)، تهران، ایران

سابقه و هدف: امروزه پدیده خانوارهای زن سرپرست یا بدسرپرست به دلایل مختلف در تمام دنیا رو به فزونی است. بیشتر این خانوارها مشکلات عدیده ای دارند که موجب شده است قشری آسیب پذیر شناخته شوند و با مشکلات روانی متعددی روبه رو باشند. هدف از این مطالعه بررسی ارتباط بین سه متغیر سلامت معنوی، انسجام خانوادگی و هویت در میان زنان بی سرپرست یا بدسرپرست خانواده بود. روش کار: پژوهش حاضر از نوع توصیفی-همبستگی است. جامعه پژوهش زنان خانه دار و شاغل بی سرپرست و بدسرپرست تحت پوشش بهزیستی شهر کرج به تعداد ۱۰۱۳ نفر در سال ۹۹-۱۳۹۸ بود. درنهایت ۲۸۵ نفر ذیل چهار گروه با گروه بندی زنان بدسرپرست شاغل، بی سرپرست شاغل، بدسرپرست خانه دار و بی سرپرست خانه دار انتخاب شدند. برای جمع آوری داده از سه پرسش نامه سنجش عینی پایگاه هویت من، انسجام خانواده و سلامت معنوی پولوتزین استفاده شد. در این پژوهش همه موارد اخلاقی رعایت شده است و مولفان مقاله تضاد منافعی گزارش نکرده اند.یافته ها: نتایج نشان داد که در زنان بی سرپرست شاغل سلامت معنوی با انسجام خانواده رابطه مثبت و معنادار (۰۱/۰>P و ۳۹/۰r=) و با سبک های هویت موفق رابطه مثبت داشت (۰۱/۰>P و ۲۴/۰r=). در زنان بی سرپرست خانه دار رابطه بین سلامت معنوی و سبک هویت موفق در سطح ۰۵/۰ مثبت و معنادار بود (۰۵/۰>P و ۲۴/۰r=). در نمونه زنان بدسرپرست شاغل سلامت معنوی تنها با سبک هویت آشفته رابطه منفی و معناداری داشت (۰۵/۰>P و۶۰/۰r=-). در نمونه زنان بد سرپرست خانه دار سلامت معنوی با انسجام خانواده رابطه مثبت و معنادار آماری نشان داد (۰۱/۰>P و ۴۹/۰r=). نتیجه گیری: یافته ها نشان می دهد که سلامت معنوی با انسجام خانواده و سبک های هویتی رابطه مستقیم و معناداری دارد. تقویت سلامت معنوی زنان بدسرپرست و بی سرپرست، در تقویت انسجام خانوادگی آنان موثر خواهد بود؛ تاثیر بنیادین سلامت معنوی به عنوان یکی از منابع اصلی هویت ساز و هویت بخش در جامعه به ویژه در جامعه ای دینی مثل ایران نقشی بسیار مهمی خواهد داشت.

انسجام خانواده، زنان بدسرپرست، زنان بی سرپرست، سبک های هویتی