نرگس شکربیگی - گروه معارف اسلامی، مرکز تحقیقات بین رشته ای معارف اسلامی و علوم سلامت، دانشگاه علوم پزشکی کرمانشاه، کرمانشاه، ایران
فائزه بهتویی - گروه علوم قرآن و حدیث، دانشگاه رازی کرمانشاه، کرمانشاه، ایران
فاطمه بهتویی - گروه علوم قرآن و حدیث، دانشگاه رازی کرمانشاه، کرمانشاه، ایران

سابقه و هدف: کتاب طب الائمه منسوب به حسین و عبدالله مشهور به ابنابسطام از راویان قرن چهارم یکی از کتبی است که به گردآوری احادیث طبی پرداخته -است. ازآنجایی که نام کتاب بیانگر این است که صدور روایات آن از ائمه اطهار (ع) است؛ بررسی راویان این کتاب، اهمیت دارد. حر عاملی در کتاب تفصیل وسائل-الشیعه الی تحصیل مسائل الشریعه از جوامع حدیثی شیعه و میرزا حسین نوری در کتاب مستدرک الوسائل و مستنبط المسائل که تکمیل کننده کتاب وسائل الشیعه است، احادیثی از کتاب طب الائمه را در کتب خود نقل کرده اند. هدف از انجام این پژوهش، تصحیح نام راویان در احادیث مشترک بین کتاب های طب الائمه، وسائل الشیعه و مستدرک الوسائل است. روش کار: در این پژوهش که با روش توصیفی-تحلیلی انجام گرفت؛ احادیثی که بین کتاب های طب الائمه، وسائل-الشیعه و مستدرک الوسائل مشترک بود، گردآوری شد و تفاوت هایی که در نام راویان این احادیث مشترک وجود داشت، بررسی شد. مولفان مقاله تضاد منافعی گزارش نکرده اند.یافته ها: در این پژوهش مشخص شد که نام هشت راوی بین چند نفر مشترک بود. درباره پنج راوی توصیفی ذکر نشده؛ دو راوی مدح و یک راوی هم مدح هم ذم شده است که این توصیف های متفاوت برای راویان حاکی از یکسان نبودن ویژگی های رجالی راویان است. همچنین یک روایت که در نسخه کنونی کتاب طب الائمه وجود نداشت نیز مشخص شد. نتیجه گیری: در بررسی احادیث مشترک بین کتاب طب الائمه با کتاب-های وسائل الشیعه و مستدرک الوسائل، تفاوت هایی در نام راویان دیده شد که در این پژوهش نام صحیح راویان مشخص شد و یک روایت نیز که در نسخه کنونی کتاب طب الائمه، موجود در نرم افزار جامع الاحادیث نسخه ۵/۳، وجود نداشت، پیدا شد. درنتیجه، می-توان این پژوهش را مصحح و مکمل کتاب طب الائمه منسوب به ابنابسطام دانست تا محققان بتوانند بهتر درباره این کتاب قضاوت نمایند.

تصحیح سندی، راویان مشترک، طب الائمه، مستدرک الوسائل، وسائل الشیعه