حمید جلالیان - دانشکده علوم جغرافیایی، دانشگاه خوارزمی، تهران، ایران
فریوش نامداری - دانشکده علوم جغرافیایی، دانشگاه خوارزمی
اصغر پاشازاده - دانشگاه محقق اردبیلی

امروزه اغلب کشورها، گردشگری روستایی را به عنوان راهبرد توسعه فضاهای روستایی مورد توجه قرار داده‎اند. روستای هجیج با میراث طبیعی، فرهنگی و مردم شناختی باارزش خود به عنوان یکی از مقصدهای گردشگری روستایی در استان کرمانشاه و غرب کشور مطرح است. در تحقیق حاضر، اثرات توسعه گردشگری در این روستا مورد بررسی قرار گرفته است. روش تحقیق، روش توصیفی- تحلیلی است. داده‎های لازم، از دو روش کتابخانه‎ای و میدانی گردآوری شده است. جامعه نمونه تحقیق شامل ۱۸۰ نفر (۱۵ نفر از مسئولین، ۱۳۰ نفر از مردم بومی و ۳۵ نفر از گردشگران) بودند که به شیوه‎ی تصادفی ساده انتخاب شدند. ابزار اصلی پژوهش، پرسشنامه‎ی محقق ساخته بود که روایی آن با نظر استادان دانشگاه در حوزه گردشگری تایید شد و پایایی آن نیز با تکمیل نمونه‎ای ۲۰ نفری (پیشآزمون) و بر اساس ضریب آلفای کورنباخ ۸۶۷/۰ به دست آمد. تجزیه و تحلیل داده ها با استفاده از روش تحلیل عاملی در نرم‎افزار SPSS ۲۱ صورت گرفت. نتایج پژوهش حاکی از آن است که از ترکیب ۳۰ متغیر، شش عامل شناسایی شده که ۷۰ درصد از واریانس اثرات گردشگری را در روستای هجیج تفسیر می کنند. از میان این شش عامل، عامل توسعه کالبدی- خدماتی به عنوان مهم ترین نتیجه و اولین عامل بوده که با مقدار ویژه ۳.۹۹ توانسته است به تنهایی ۲۳ درصد واریانس تحقیق را تبیین کند. همچنین، یافته‎ها نشان می دهد که میزان اثرات مثبت گردشگری (۸/۶۵ درصد) و اثرات منفی آن در روستای هجیج (۲/۳۴ درصد) بوده است. با توجه به یافته‎های تحقیق، پیشنهادهای اصلی عبارت‎اند از: تقویت زیرساخت‎ها و خدمات گردشگری، برنامه‎ریزی برای خروج از گردشگری فصلی و تدوین ضوابط حفظ میراث فرهنگی و طبیعی منطقه.

Rural Economy, Rural Tourism, Tourism Development Effects, factor analysis, Hajij, اقتصاد روستایی, گردشگری روستایی, اثرات توسعه گردشگری, تحلیل عاملی, هجیج