فاطمه نصرالهی - دانشجوی دکتری،گروه تاریخ ،دانشکده ادبیات، تاریخ دانشگاه الزهرا(س)
وحید ملکشاهی نژاد - کارشناسی ارشد علوم سیاسی، دانشکده علوم انسانی، دانشگاه آزاد اسلامی آشتیان، مرکزی، ایران

آزادی یکی از پیچیده ترین مفاهیم مدرن فلسفه سیاسی است. پیچیدگی مفهوم آزادی از آن روست که آنچه درباره آزادی در دوره مدرن طرح شده بیشتر اشاره به وضعیت سیاسی و اجتماعی دارد که در آن مداخله غیر نباشد. در این بین، اندیشه سیاسی آیت الله نائینی در خصوص آزادی از اهمیت زیادی برخوردار است. در جریان انقلاب مشروطه، آیت الله نائینی آزادی را به عنوان یکی از شاخص های اصلی و اساسی خود مطرح کرد. با توجه به این امر، سوال اصلی این گونه مطرح شده است که آزادی در اندیشه علامه نائینی دارای چه جایگاهی است؟ در پاسخ این فرضیه محوری مطرح شده است که آزادی در اندیشه نائینی دارای ماهیتی دینی و الهی و زمینه ساز مقابله با استبداد است. نتایج پژوهش نشان می دهد که در اندیشه سیاسی علامه نائینی، آزادی از آنجایی که به عنوان یکی از مولفه های اصلی و اساسی در اندیشه اسلامی و دینی مطرح است، وی آن را مورد پذیرش قرار می دهد و در جریان انقلاب مشروطه به عنوان یکی از مدافعان اصلی آزادی قرار می گیرد. از دیدگاه نائینی، آزادی، اصلی ترین مولفه در مقابل استبداد است. نوع روش تحقیق توصیفی – تحلیلی و بر مبنای مطالعات کتابخانه ای است.

آزادی, استبداد, اندیشه سیاسی, انقلاب مشروطه