سیده محدثه نجفی تروجنی - دانش آموخته کارشناسی ارشد، گروه مهندسی محیط زیست، دانشگاه آزاد اسلامی واحد علوم و تحقیقات، تهران، ایران
سارا نهیبی - استادیار، گروه مهندسی محیط زیست، دانشگاه آزاد اسلامی واحد علوم وتحقیقات، تهران، ایران
حسین موسوی فاطمی - مربی، گروه مهندسی محیط زیست، دانشگاه آزاد اسلامی واحد علوم وتحقیقات، تهران، ایران

زمینه و هدف: باغ تاریخی به­دلیل غنای طبیعی، ارزش­های کالبدی، تاریخی و فرهنگی، نیازمند صیانت است. مناظر تاریخی به­جا­مانده از گذشته هر سرزمین، نمادی از هویت و تمدن اجداد آن محسوب می­گردد که به زندگی امروز ملتش معنا می­بخشد. باغ­های صفوی بهشهر از جمله باغ­های ایرانی هستند که همزمان با پایه­ریزی شهر اشرف­البلاد ساخته­شد. این مجموعه در طول تاریخ دچار تحولات بسیار شده و بخش کوچکی از آن باقی­مانده­است. حفاظت و باززنده­سازی باغ­های صفوی بهشهر، عملی به منظور ارتقا هویت شهر و عاملی بر بقا و احیای سنت­های بومی این شهر و سرزمین است. لذا هدف از این پژوهش شناسایی مهم­ترین مولفه­های طراحی منظر سبز شهری در محدوده مورد مطالعه و کاربست آنها در طراحی و باززنده­سازی باغ­های تاریخی این شهر است. روش بررسی: روش تحقیق در این پژوهش توصیفی- تحلیلی می­باشد و از روش جمع­آوری اطلاعات به صورت مطالعات کتابخانه­ای و میدانی استفاده شده­است. پس­از تکمیل پرسشنامه­ها توسط متخصصانبومی این حوزه به روش دلفی و تحلیل سوات اطلاعات بدست­آمده مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت و معیارهای طراحی سایت با توجه به اهداف پژوهش استخراج شد. یافته­ها: از مهمترین عوامل موثر بر باززنده­سازی منظر سبز شهری، عوامل کالبدی و عملکردی، اجتماعی، هویتی، زیست­محیطی، عوامل منظر و سیمای بصری و عوامل تاریخی هستند. بنابر یافته­های تحقیق عوامل هویتی مهم­ترین عامل تاثیر­گذار در محدوده­ی باغ­های صفوی بهشهر بوده­است. بحث و نتیجه­گیری: بر مبنای مطالعات شناخت محدوده و ارزیابی نظرات متخصصین، ایجاد فضایی باهویت و سرزنده که تامین­کننده نیازهای مراجعان می­باشد، مستلزم طراحی و باززنده­سازی اصولی باغ­های تاریخی است که هسته اصلی این شهر را شکل­داده­اند. نتایج نشان­می­دهد که این کار ارتقاء حیات و هویت شهری را نیز به همراه دارد.

باززنده سازی, باغهای تاریخی, باغهای صفوی بهشهر, هویت, منظر سبز شهری