نوید پایدارمنش - گروه حسابداری، واحد نیشابور، دانشگاه آزاد اسلامی، نیشابور، ایران
علیرضا مهرآذین - گروه حسابداری، واحد نیشابور، دانشگاه آزاد اسلامی، نیشابور، ایران
محمد رضا عباس زاده - گروه حسابداری، دانشگاه فردوسی مشهد، مشهد، ایران
ابوالقاسم مسیح آبادی - گروه حسابداری، واحد سبزوار، دانشگاه آزاد اسلامی، سبزوار، ایران

هدف: در این پژوهش به بررسی کنش انگیزه و فرصت برنامه ریزی در فرار مالیاتی شرکت های دارای محدودیت مالی و همچنین ارائه یک مدل جدید در جهت شناسایی شرکتهای دارای فرار مالیاتی پرداخته می شود. روش: داده ها در این پژوهش از طریق ۱۶ مدل مورد سنجش قرار می گیرند. بازه ی زمانی ۱۰ ساله تحقیق سال های ۱۳۸۸ تا ۱۳۹۸ برای شرکت های پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران می باشند. داده ها از طریق سایت سازمان بورس و اوراق بهادار تهران، صورت های مالی شرکت ها و نرم افزار ره آورد نوین جمع آوری گردیده اند. برای تجزیه و تحلیل داده ها و برازش آنها برای ۹ فرضیه تحقیق نیز از نرم افزار R استفاده شده است. یافته: در مجموع این تحقیق نشان داد بحران مالی در شرکتها موجب فرار مالیاتی در دوره بعد خواهد شد. همچنین نتایج تحقیق حاکی از آن است که فرصت برنامه ریزی مالیاتی در شرکتهایی که دارای بحران مالی می باشند وجود ندارد. نتیجه گیری: نتایج تحقیق نشان داد بین محدودیت های مالی و فرصت برنامه ریزی مالیاتی با فرار مالیاتی شرکت ها ارتباط معنی داری وجود ندارد؛ بین محدودیت های مالی و فرار مالیاتی در شرکت هایی که فرصت برنامه ریزی مالیاتی دارند، رابطه ی مثبت وجود ندارد؛ در شرکتهایی که دارای بحران مالی هستند و در دوره بعد، فرار مالیاتی بیش تری دارند فرصت برنامه ریزی مالیاتی بیشتر نمی باشد؛ بین محدودیت های مالی و فرار مالیاتی شرکت ها ارتباط معنی داری وجود دارد. دانش افزایی: دانش افزایی این نتایج از دو بعد مورد نظر قرار می گیرد. در بعد اول توجه به شرایط بحرانی اقتصادی ایجاد شده برای کشور ایران به واسطه تحریم های بین المللی و نگاه ویژه به درآمدهای مالیاتی و سایر درآمدهای غیرنفتی به عنوان درآمد اول کشور در بودجه سال ۱۴۰۰؛ و بعد دوم به مساله تخصصی در ارتباط با فرار مالیاتی برخی شرکتها اشاره می گردد. نتایج این تحقیق به شناسایی شرکتهایی که با دارا بودن محدودیت مالی اقدام به فرار مالیاتی می نمایند به ممیزان مالیاتی نیز کمک می نماید.

فرار مالیاتی, فرصت برنامه ریزی مالیاتی, محدودیت های مالی, بحران مالی شرکت ها, ریسک مالیاتی, بورس و اوراق بهادار تهران