فاطمه دست رنج - دانشیار گروه علوم قرآن و حدیث، دانشگاه اراک، اراک، ایران
محمد دهقانی - دانشجوی دکترای رشته علوم قرآن و حدیث، دانشگاه اراک، اراک، ایران

حوزه معنایی، مجموعه­ای از واژه­ها با پیوندهای مفهومی است که مشخصه معنایی خاصی، موجب باهم­آیی آن­ها می­شود. تحلیل و بررسی این روابط و پیوندهای مفهومی، یکی از راه­های دست­یابی به دقایق معناست. معجزه یکی از اصطلاحات رایج دینی است که به­عنوان یکی از مباحث مهم بین­الادیانی مطرح شده است. در این پژوهش، اصطلاح معجزه برحسب روابط بینامتنی با روش تاریخی - تحلیلی بررسی گردید و این نتیجه حاصل آمد که حوزه معنایی معجزه در قرآن، شامل واژگانی چون: «آیه، بینه، برهان و سلطان مبین» و در عهدین: «آیت، عجیب و قوت» است و کلمه­ آیه با حوزه معنایی مشترک در تمامی کتب آسمانی برای بیان ارتباط نشانه با معنا به­کار رفته، نشانه­ای که گاهی در امور تکوینی و گاهی در امور تشریعی ونیز در محسوسات و معقولات است. درواقع خداوند، آیات تکوینی و تشریعی خود را بر انسان با هدف بسترسازی برای ایمان عرضه کرده است. بررسی حوزه معنایی معجزه در عهدین و پارامترهایی که از تاثیر هم­نشین­های آن بر کلمات کلیدی به­دست می­آید، حاکی از آن است که تمامی مخلوقات خداوند متعال، آیات و نشانه­های اویند و از این لحاظ، فرقی بین کارهای خارق­العاده­ای که توسط پیامبران انجام شده با دیگر مخلوقات نیست. در عهد قدیم برخلاف عهد جدید، قوت، معجزه نیست، بلکه عامل به­وجود آمدن آن است. همچنین در فرهنگ مسیحیت، معجزات ادامه داشته و به حضرت عیسی (ع) اختصاص ندارند.

حوزه معنایی, معجزه, قرآن, عهد قدیم و عهد جدید