مجتبی نوروزی - استادیار گروه علوم قرآن و حدیث، دانشگاه علوم و معارف قرآن کریم، مشهد، ایران
حمید باقرزاده - دانشجوی کارشناسی ارشد، رشته علوم قرآن و حدیث، دانشگاه علوم و معارف قرآن کریم، مشهد، ایران

دلایل عقلی و نقلی فراوانی وجود دارد که منبع و مصدر قرآن کریم، وحی الهی است و سیره تمام مسلمانان بر این موضوع دلالت دارد. موضوع منبع و مصدر قرآن از موضوعاتی است که مستشرقان به آن ورود پیدا کردند. برخی از آنان با مشاهده دلایل و بررسی محتوای قرآن، وحیانی بودن آن را پذیرفتند؛ اما بسیاری از آنان مانند گلدزیهر، بلاشر، سیدرسکی، گیت و ... وحیانی بودن الفاظ قرآن را برنمی­تابند و نظرات مختلفی را در این زمینه طرح کرده­اند. این پژوهش به روش تحلیلی- توصیفی و با رویکرد انتقادی در پی آن است که با تکیه­بر بیانات آیت­الله جوادی آملی، شبهات مطرح­شده­ی مستشرقان، پیرامون منبع و مصدر قرآن را مورد­بررسی و نقد قرار دهد. نتایج تحقیق نشان می­دهد، بر اساس دیدگاه آیت­الله جوادی آملی که منشا قرآن را وحی الهی می­دانند، هیچ­کدام از دیدگاه­های مستشرقان درباره مصدر قرآن مورد­قبول نیست و با دلایل محکم عقلی، نقلی (آیات و روایات) و تاریخی در تعارض است. به نظر می­رسد ریشه اصلی چنین نگرشی، غیرعقلانی بوده و همراه با تعصب به قرآن و اسلام است؛ از این رو هیچ یک از اشکالات آ­ن­ها، راه صحیح علمی و تحقیقی را نپیموده و در هیچ موردی، دلیل قابل قبول و مستند تاریخی که بتواند مدعایشان را اثبات کند، ارائه نکرده­اند 

شبهات وحی, مصدر قرآن, آیت الله جوادی آملی, مستشرقان