رضا بابازاده - پژوهشگر فرادکتری گروه علوم زمین، دانشکده علوم طبیعی، دانشگاه تبریز، تبریز، ایران
ابراهیم اصغری کلجاهی - دانشیار گروه علوم زمین، دانشکده علوم طبیعی، دانشگاه تبریز، تبریز، ایران
حمیدرضا صوفی سیاوش - کارشناس مهندسی معدن، مدیریت امور معدن، مجتمع مس سونگون ورزقان، ایران

بررسی­های میدانی و کنترل نتایج حاصل از رفتارنگاری لغزش­ها نشان می­دهند که گسیختگی­های بزرگ مقیاس در معدن روباز مس سونگون اغلب در امتداد سطوح لغزشی ممتد از قبیل سطوح ناپیوستگی­ها و نیز مرز واحدهای زمین­شناسی و یا سطوح دایره­ای از میان توده سنگ ضعیف مثل سنگ­های آذرآواری روی می­دهد. نفوذ آب­های سطحی به داخل مصالح سست یکی از دلایل اصلی وقوع لغزش­های دایره­ای شکل می­باشد. پس از بارندگی­های شدید، صعود سطح آب زیرزمینی به بالای زون تماسی، نقش مهمی در ایجاد گسیختگی های گوه­ای دارد. در این مطالعه مهمترین دلایل وقوع ناپایداری­ها در پله­های سنگی معدن مس سونگون مورد بررسی قرار گرفته است. برای این منظور نتایج حاصل از کنترل رفتار شیب­های معدن طی یک بازه زمانی ۵ ساله مورد بررسی قرار گرفته و شرایط حدود ۶۰ لغزش مورد توجه قرار گرفته است. تهیه نقشه پراکندگی لغزش­های روی داده در معدن نشان­دهنده توزیع حداکثر لغزش­ها در بخش­های جنوبی و جنوب غربی می­باشند. نتایج حاصل از بررسی ارتباط بین پراکندگی لغزش­ها در محدوده معدن با پارامترهایی از قبیل گسل­ها، نوع دگرسانی سنگ­ها، شرایط زمین­شناسی و نیز وجود آب­های سطحی و زیرزمینی نشان می­دهند که مستعدترین واحدهای زمین­شناسی به لحاظ ایجاد ناپایداری شیب واحدهای دایکی با دگرسانی فیلیک و واحدهای پیروکلاستیک اشباع از آب می­باشد.

معدن مس سونگون, ناپایداری شیب, آلتراسیون, ساختارهای زمین شناسی