اکرم دخت دهقانی - کارشناسی ارشد حقوق خصوصی، دانشکده حقوق، دانشگاه آزاد اسلامی، واحد شاهرود، ایران،

حقوق قراردادها یکی از پویاترین جنبه های حقوقی تلقی می گردد که همواره تحت تاثیر اشکال جدیدی از تکنولوژی می باشد، در نظام حقوقی ایران عقد عبارت است از اینکه یک یا چند نفر در مقابل یک یا چند نفر دیگر تعهد بر امری نمایند و مورد قبول آنها باشد. این تعریف قریب به تعریف ماده ۱۱۰۱ قانون مدنی فرانسه می باشد که در آن عقد توافقی است که در آن یک یا چند شخص در برابر یک یا چند شخص دیگر متعهد می شوند چیزی را تسلیم کنند یا عملی را انجام بدهند یا انجام ندهند در حقوق ایالت جورجیای کشور ایالات متحده آمریکا از عقد به عنوان یک تعهد الزام آور قانون تعریف شده است. قراردادهای هوشمند قراردادهایی الکترونیکی هستند که در بستری عمومی مانند بلاک چین منعقد شده و از زمان انعقاد تا تایید نهایی توسط قوه حاکمه و هوش مصنوعی نظارت می گردند و طرفین و هوش مصنوعی در زمان انعقاد تا نهایی شدن قرارداد امکان دریافت هرگونه اطلاعاتی از مورد معامله یا طرفین عقد را دارند. این قراردادها با توجه به دارا بودن شرایط اساسی معاملات، مطابق با هر نظام حقوقی عقد تلقی گردیده و از ویژگیهای منحصر به فردی همچون، خود اجرایی در اجرای آثار قرارداد، شفافیت بهره مند بوده و انعقاد آنها منوط به دارا بودن افراد از امضای دیجیتالی و مجوز امکان تملک ارزهای مجازی می باشد. قراردادهای هوشمند پس از تایید توسط طرفین و هوش مصنوعی، در بستر عمومی ثبت و سپس در فضای بستر جهت مشاهده عموم عرضه می شوند. به کارگیری این قراردادها در بخش های مختلف حقوقی از جمله ثبت، بازارهای پولی، بازارهای سرمایه به جهت وجود برخی مسائل نظیر شناسایی قانون حاکم بر قرارداد و دادگاه صالح در مورد دعاوی و نحوه اجرای حکم در قراردادهای بین المللی با چالش هایی مواجه می باشد که حل آنها به بهبود روند استفاده از این نهاد حقوقی فناورانه در نظام حقوقی منتج خواهد شد.

قرارداد هوشمند، بلاک چین، ارزهای رمزنگاری شده، خود اجرایی، شفافیت، چالش های حقوقی.