جهانبخش میرزاوند - استادیار بخش تحقیقات خاک و آب، مرکز تحقیقات و آموزش کشاورزی و منابع طبیعی استان فارس، سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی، زرقان، ایران
رضا مرادی طالب بیگی - دانشجوی سابق دکتری، بخش زراعت و اصالح نباتات، دانشکده کشاورزی دانشگاه شیراز، شیراز، ایران

به منظور بررسی اثر فشردگی خاک بر میزان نفوذ آب در یک خاک آهکی و در تناوب گندم ذرت، پژوهشی مزرعه ای در سال ۱۳۹۶ به صورت کرتهای یک بار خرد شده در قالب طرح پایه بلوکهای کامل تصادفی با سه تکرار در زرقان، استان فارس اجرا گردید. فاکتور اصلی خاکورزی با سه روش شخم رایج، کم خاکورزی و بی خاکورزی و فاکتور فرعی شامل بقایای گیاهی گندم و ذرت با دو سطح حذف و حفظ ۳۰ درصد بقایا بود. در تناوب گندم ذرت، عملیات کم خاکورزی و حفظ بقایا منجر به کاهش فشردگی خاک و افزایش نفوذ تجمعی آب در خاک شد. در مقابل، بیشترین فشردگی خاک به ویژه در عمق ۰-۱۰ سانتی متری (بیش از۱/۳۲ گرم بر سانتی متر مکعب) و کمترین نفوذ تجمعی آب در خاک (کمتر از ۱۰ سانتی متر در ۱۵۰ دقیقه) در سامانه بی خاکورزی به دست آمد. به طور کلی، جایگزین کردن سامانه کم خاکورزی با خاکورزی رایج و حفظ بقایا می تواند موجب کاهش فشردگی خاک و بهبود نفوذ تجمعی آب در خاک به ویژه در تناوب گندم ذرت گردد.

حفظ بقایا، فشردگی خاک، کم خاکورزی، نفوذ تجمعی آب