مژده سادات صفاری - عضو مرکز وکلای خراسان رضوی

ابزارهای تامین مالی اسلامی (صکوک)، اوراق بهادار با ارزش مالی یکسان میباشند؛ این اوراق قابل معامله در بازارهای مالی بوده که بر پایهی یکی از عقود اسلامی طراحی گردیده اند و دارندگان اوراق مذکور بهصورت مشاع، مالک داراییهایی هستند که به تبع انعقاد این عقود حاصل میشوند. اوراق سلم ازجمله اقسام صکوک بوده که بر پایهی قرارداد سلف در فقه شیعه طراحی گردیده است؛ فرایند عملی اوراق مذکور بدین نحو است که فردی که مبادرت به خریداری اوراق سلم می نماید، مالکیت مقدار معینی از کالای کلی که بر ذمه ناشر قرار گرفته را دارا می شود و ناشر صکوک سلم نیز متعهد است که در اجل یا زمان های معین، کالای موضوع قرارداد را تسلیم نماید و یا در صورت توافق ناشر و خریدار اوراق سلم، در قالب وجه نقد با همدیگر تسویه حساب نمایند. اهم اوصاف صکوک سلم عبارتند از: مبتنی بودن بر عقد سلف، انتفاعی بودن و داشتن میزان سود انتظاری و همچنین قابلیت انتقال به غیر در بازار ثانویه از طریق انعقاد قرارداد سلف موازی. آییننامههای مربوط به عقد و اوراق سلم از جمله دستورالعمل اجرایی معاملات سلف استاندارد در بورس کالای ایران، در خصوص جذب حداکثری سرمایه دارای نقاط مثبت و منفی می باشند. پیشبینی امکان انعقاد قرارداد سلف موازی و نظارت استصوابی سازمان بورس بر معاملات سلف از مهمترین نقاط مثبت آنها تلقی می شوند. مهمترین نقاط منفی مقرره های فوق الذکر نیز عبارتند از عدول از شرط پرداخت فیالمجلس ثمن و همچنین عدم پیشبینی برگزاری مزایده برای فروش دارایی موضوع اوراق سلف. شایان ذکر است روش تحقیق در مقاله حاضر توصیفی-تحلیلی می باشد.

صکوک، اوراق سلم، تامین مالی، سلف موازی، ناشر