کاوه کلانتر هرمزی - دکتری مهندسی شیمی
فرشته عبدی - کارشناس ارشد مهندسی شیمی، تهران

عبور از لایه های شیلی ، همواره مشکل اساسی در حفاری چاههای نفت و گاز بوده که مشکلاتی از قبیل گیر کردن لوله ها و عدم توانایی در عبور جداری /آستری را به همراه داشته که منجر به از دست دادن حفره و یا تحمیل هزینه زیاد به پروژه و در مرحله ای شدیدتر، نرسیدن به اهداف مخزنی را به همراه دارد.با توجه به حساسیت لایه های شیلی به آب و متورم شدن این لایه ها در مجاورت آب همواره استفاده از گل های روغنی مد نظر بوده که در سالهای اخیر به دلیل هزینه بالا و اثرات مخرب زیست محیطی استفاده از گل های پایه آبی با خواص بازدارندگی از تورم مورد توجه قرار گرفته شده است . به جهت استفاده از گل پایه آبی مناسب لازم بود واکنش بین گل حفاری و کانی های رسی مشخص گردد. به همین منظور نمونه ای از خرده سازندهای چاههای مجاور چاه جهت مشخص کردن درصد فعالیت کانی های رسی و با نوع آزمایش ظرفیت تبادل کاتیونی به آزمایشگاه فرستاده و با توجه به نتایج دریافتی برنامه گل پایه آبی تهیه گردید. نتایج نشان داد که این گل پایه آبی در هنگام حفاری در لایه کاملا شیلی بسیار موفق بوده و در لایه های آمیخته از شیل و مارلهای چسبنده نتوانسته نتایج مطلوب را ارائه نماید.

شیل ، گل پایه آبی ، گل پایه روغنی ، سازند آسماری ، ظرفیت تبادل یونی -