گلاله غفاری - دکتری علوم و مهندسی آبخیز گرایش آب، دانشگاه تهران
علی سلاجقه - استاد دانشکده منابع طبیعی، دانشگاه تهران
جاهده تکیه خواه - دکتری علوم جنگل عضو هیات علمی جهاد دانشگاهی استان کردستان

تبخیر و تعرق از موثرترین مولفه های بیلان آبی یک حوزه آبخیز در مناطق خشک و نیمه خشک جهان است که پایش و بررسی تغییراتآن در دوره های زمانی معین می تواند آب مصرفی در هر کاربری اراضی در مدیریت آب در مقیاس حوزه و تعیین میزان آب مورد نیازجهت تخصیص به هر کاربری اراضی مورد استفاده واقع شود. نظر به وسعت عرصه های منابع طبیعی و حوزه های آبخیز و عدم امکانبررسی ایستگاهی تبخیر و تعرق در یک حوضه، سامانه سنجش از دور می تواند در تعیین تبخیر و تعرق واقعی صورت گرفته از کاربری هایمختلف یک حوزه آبخیز فناوری مناسبی باشد. هدف از انجام این تحقیق تعیین تغییرات کاربری اراضی و میزان تبخیر و تعرق واقعی درطول سال های ۲۰۰۹ تا ۲۰۱۶ به کمک سری زمانی از تصاویر ماهواره ای می باشد.بررسی وضعیت زمین های کشاورزی تحت آبیاری نشان می دهد که در سال ۲۰۰۹ بیشترین میزان مساحت زمین های زیر کشت به میزان۸۰۰ کیلومتر مربع را شاهد بوده ایم که این میزان به ترتیب در سال های ۲۰۱۰ به ۳۵۴/۵ کیلومتر مربع، سال ۲۰۱۱ به ۴۹۶/۲ سال ۲۰۱۲ به ۴۵۸/۲ سال ۲۰۱۳ به ۳۹۵/۷، سال ۲۰۱۴ به ۴۱۷/۴ سال ۲۰۱۵ به ۴۴۴/۹ وسال ۲۰۱۶ به ۳۴۵/۵ کیلومتر مربع بوده است. در کل بررسی تصاویر ماهوارهای تبخیر و تعرق در حوزه آبخیز قره سو نشان میدهد که بیشترین میزان تبخیر و تعرق واقعی در حوضهمربوط زراعت آبی با میانگین متوسط سالانه ۴۵۰ میلیمتر در سال و کمترین میزن تبخیر و تعرق واقعی مربوط به اراضی بایر به میزان۱۱۲ میلیمتر در سال می باشد. همچنین حداکثر و حداقل میزان تبخیر و تعرق در حوضه در طول دوره آماری ۸ ساله مربوط به زراعتآبی در شمال شرق حوضه با ۹۵۰ میلی متر در سال ۲۰۰۹ و کمترین آن مربوط به اراضی بایر در جنوب حوضه به میزان ۱۵ میلی مترمی باشد. بعد از زراعت آبی در حوضه زراعت دیم دارای رتبه دوم تبخیر و تعرق واقعی در حوضه به میزان میانگین سالانه ۲۲۵ میلی متر وسپس اراضی مرتعی با ۲۰۰ میلیمتر می باشد

تغییرات کاربری اراضی، تصاویر ماهوارهای، تبخیر و تعرق واقعی، پوشش گیاهی، حوزه آبخیز قره سو