حسن مجیدی - دانشیار گروه علوم سیاسی، دانشگاه امام صادق، تهران، ایران.
مهدی طاهری - دانشجوی دکتری جامعه شناسی سیاسی دانشگاه امام صادق (ع)

هدف: اسلام گرایی در عربستان که مبتنی بر قرائت وهابی از اسلام است، طیف حداکثری را در جامعه سعودی تشکیل می دهد. باوجود این که طیف های حداقلی؛ مانند شیعیان و سایر فرق سنی در عربستان وجود دارند، اما به خاطر حاکمیت خاندان پادشاهی و وهابیت در حوزه های سیاسی و اجتماعی جامعه، عملا چنین جریاناتی در جامعه اجازه ظهور و بروز سیاست های هویتی خویش را ندارند. از همین رو، سیاست های هویتی اسلام گرایی در عربستان بر اساس خوانش و قرائت اسلام وهابی و جریانات ذیل آن؛ مانند وهابیت رسمی، صحوی ها و جهادی ها می باشد؛ پرسش اصلی مقاله این است که شاخص های سیاست های هویتی اسلام گرا در عربستان سعودی کدامند؟ روش: روش این پژوهش، تحلیل اسنادی است و جمع آوری اطلاعات به صورت کتابخانه ای و مصاحبه می باشد. یافته ها: اسلام گرایی به قرائت وهابی، یکی از پایه های اصلی هویتی عربستان سعودی بهشمار می رود و خاندان پادشاهی نیز مشروعیت خود را از آن می گیرد. در این عرصه بهطور انحصاری همه چیز در دستان وهابیت قرار دارد و  از پدیده تکثر و پلورالیسم مذهبی در عربستان سعودی جلوگیری شده است. شاخص های سیاست های هویتی اسلام گرایی، از دل جریاناتی همچون وهابیت رسمی، صحوی ها و جهادی ها بیرون می آید. نتیجه گیری: پس از بررسی زمینه ها، مولفه ها، اهداف، چالش ها و موانع جریانات اسلام گرایی، شاخص های سیاست های هویتی اسلام گرا مشخص شدند که عبارتند از: مشروعیت دادن به اقدامات و تصمیمات حکومت سعودی، مخالفت و ضدیت با فرهنگ و مضامین غربی، تکفیر و جهاد با مشرکان، اقدامات تبعیضآمیز علیه شیعیان و محروم کردن آنها از حقوق اولیه زندگی، قوانین سختگیرانه علیه زنان و بی هویت شدن آنها، مخالفت و ضدیت با لیبرال ها و سکولارها، نظام آموزشی و حقوقی مبتنی بر آموزه های وهابیت، مخالفت با دموکراسی و نفی مشارکت سیاسی مردم، گسترش و تبلیغ وهابیت، تاکید بر سنت گرایی و مخالفت با مدرنیته.