مریم سادات احمدی - کارشناس ارشد سنجش از دور، گروه مهندسی نقشه برداری، دانشگاه تربیت دبیر شهید رجایی، تهران
عباس مالیان - عضو هیات علمی گروه مهندسی نقشه برداری، دانشگاه تربیت دبیر شهید رجایی، تهران

طراحی الگوریتم های سنجش از دور و توسعه روش های گوناگون پردازش تصاویر ماهواره ای، برای شناسایی کانسارهای مس پورفیری، ازجمله موضوعات مهم مطالعات در زمینه ارزیابی منابع معدنی و بهره برداری بهینه از آنهاست. به این منظور، تعیین نواحی دگرسانی ابزار مناسبی به منظور طراحی الگوهای مورد قبول اکتشافی فراهم می آورد. در این پژوهش، با راهبردی جامع و با استفاده از تعیین حدود دگرسانی های مرتبط با کانسار مس پورفیری برمبنای مدل لوول و گیلبرت با سه نوع راهبرد متفاوت (پردازش های بصری، طیفی و آماری) و همچنین استخراج خط واره ها در منطقه مورد مطالعه، محدوده تمرکز ماده معدنی برای حفاری پیشنهاد شد. منطقه مورد مطالعه، در این مقاله، کانسار مس پورفیری مسجدداغی در شمال شرق استان آذربایجان شرقی است. در این پژوهش، از تصاویر ماهواره ای چندطیفی استر، سنجنده OLI لندست ۸ و سنتینل ۲ برای پردازش های گوناگون مانند ترکیبات نسبت های باندی، تحلیل مولفه اصلی و روش های پردازش طیفی پیکسل مبنا و زیرپیکسلی، ازجمله SAM و MTMF و پردازش های آماری مبتنی بر الگوریتم عملگر منطقی استفاده شد. در نهایت، با فازی سازی و تلفیق لایه های حاصل از پردازش های تصاویر ماهواره ای با ساختارهای هندسی منطقه (خط واره ها) که روی داده های سنتینل ۲ به دو روش خودکار و نیمه خودکار استخراج شدند، نتایج در فضای GIS تحلیل شد و پس از مقایسه نتایج ارائه شده با تحلیل نمونه های زمینی، صحت و تطابق مناطق مورد نظر تایید شد. دقت کاربر و سازنده درمورد محدوده دارای اولویت به ترتیب ۵۴/۷۸% و ۳۶/۷۸% به دست آمد که معیار سنجش مناسب تری برای معرفی محدوده مرکز حفاری است. 

کانسار مس پورفیری, نواحی دگرسانی, SAM, MTMF, منطق فازی