منصوره بکائی - استادیار دانشگاه پیام نور، تهران، ایران

حقوق، کارکردهای اخلاقی فراوان دارد که میتوان در منظر داوران افراطی که قائل به جدایی حقوق و اخلاق می باشند،به نمایش گذاشت. تامل در بعضی از قواعد فقهی همچون قاعده احسان، استیمان، لاضرر، وفای به عهد، همچنینعقود تکافلی، تعاونی و احسانی، ایجاد ضمانت اجراهایی در قالب خیار تدلیس و خیار غبن، در کتب حقوقی هموارهنگاه ما را از ملاحظات اخلاقی سیراب میکند و از این رهگذر پذیرش عمومی آن دو چندان خواهد شد. درنگ در اینجنبه ها، تصویری تحسین برانگیز از گزاره های حقوقی در اختیارمان قرار میدهد و شبهه مغایرت حقوق و اخلاق را تاحد زیادی می زداید. در حالیکه حقوق و اخلاق در بسیاری از احکام بسان دو حوزه در هم تنیده می باشد، می تواندر کثیری از مسائل، لااقتضا بودن و در پاره ای عرصه ها، ناسازگاری و گسستگی حقوق و اخلاق را نظاره گر بود.پژوهش پیش رو به روش توصیفی- تحلیلی، با تعمق و تدبر در اصول اخلاقی و احکام حقوقی، مجموعه ای از احکامحقوقی را که برخوردار از جنبه اخلاقی هستند، شناسایی و دسته بندی کرده و از این رهگذر تصویری لطیف ازگزاره های حقوقی در اختیار قرار داده و کوشیده است شبهه مغایرت خقوق و اخلاق را بزداید و سپس به بیان مواردیاز احکام حقوقی که به نظر میرسد تضاد با اخلاق در آنها هویداست، بپردازد.

پیوند حقوق با اخلاق، تعارض حقوق و اخلاق، تقدم اخلاق بر حقوق