واکاوی عوامل سوق دهنده و بازدارنده بروز رهبری زهرآگین در سازمانهای امروزی مبتنی بر تکنیک فراترکیب

اهداف: سمیت پدیده ای است که نظام های انسانی را فرا می گیرد و واقعیتی ناگزیر در زندگی سازمانی محسوب می شود. از مدیران گرفته تا کارکنان منابع انسانی و مشاوران سازمان، همه با پویایی های سمی و آثار کژکارکردی آن مواجه شده اند. با درک این مهم، پژوهش حاضر به شناسایی عوامل سوق دهنده و بازدارنده بروز رهبری زهرآگین در سازمانهای امروزی، پرداخته است. روش مطالعه: با استفاده از تکنیک فراترکیب، یافته های مطالعات داخلی و خارجی مرتبط، بصورت نظام مند با روش هفت مرحله ایSandelowski و Barroso بررسی گردید. کدهای شناسایی شده با استفاده از نرم افزار MAXQDA۱۰، طبقه بندی گردید و برای سنجش پایایی و کنترل کیفیت از روش کاپا و نرم افزار SPSSاستفاده شد و ضریب کاپا محاسبه شده برابر با ۸۹۲/۰بوده که در سطح توافق معتبر قرار گرفت. یافته ها: از بین ۴۸۰ مقاله، ۳۴ مقاله منتخب و بر اساس آنها ۱۶۷ عامل در۴ مقوله اصلی و ۱۴ کد محوری شناسایی و دسته بندی شدند که عبارتند از: ویژگی های فردی رهبر شامل ویژگی های شخصیتی، روانشناختی و نگرشی، کاستی های مدیریتی - فردی، رفتارهای غیرمنتظره- پیش بینی نشده، رفتارهای خودپرستانه- خودترویجی، رفتارهای ماکیاولگرایانه، سیاست دفعی مدیر، استبداد خرد)، ویژگی های پیروان (ویژگی های رفتاری- شخصیتی، فروماندگی پیروان، تطابق، تبانی)، ویژگی های سازمان (فرایندهای سازمانی و مدیریت ناکارآمد، ساختار سازمانی بیگانه) و ویژگی های محیط برون سازمانی (فرهنگ و سیاست). نتیجه گیری:با توجه به اهمیت ویژگی های رهبری برگرفته از مقالات، به سازمانها توصیه می شود که در نحوه استخدام و بکارگیری رهبران، دقت فزاینده ای مبذول دارند.

Keywords:

رهبری زهرآگین , رفتارهای ماکیاولگرایانه , تکنیک فراترکیب , رهبری مخرب , رهبری تاریک.