افراسیاب گراوند - Department of Archaeology, Faculty of Literature & Humanities, University of Mohaghegh Ardabili, Ardabil, Iran
مهناز شریفی - Research Institute of Cultural Heritage & Tourism, Tehran, Iran
فاطمه ملک پور - Cultural heritage, tourism and handicrafts of Khoy city, Khoy, Iran

در بررسی باستان­شناختی منطقه سیلوه تعداد سی و نه محوطه باستانی شناسایی شد. بر اساس گونه­شناسی و مطالعات مقایسه­ای مجموعه­های سطحی به ویژه داده­های سفالی، آثار شناسایی شده متعلق به ادوار مختلف فرهنگی (نوسنگی، مس سنگ، مفرغ، آهن، دوران تاریخی و اسلامی) را شامل می­شوند. پروژه پژوهشی منطقه سیلوه با هدف بررسی و شناسایی مکان های استقراری بر اساس تحلیل های GIS، معرفی آثار تاریخی- فرهنگی، درک جایگاه منطقه در مطالعات باستان­شناختی شمال غرب، شناخت عوامل تاثیرگذار بر شکل­گیری و تحلیل الگوهای استقراری و در نهایت بررسی ارتباطات فرهنگی و برهم کنش­های منطقه­ای و فرا منطقه­ای این ناحیه با نواحی همجوار انجام گرفت. در نتیجه این بررسی یازده محوطه پیش از تاریخی شناسایی شد. یافته­های سفالین نشان دهنده رواج سنت های فرهنگی حسنلو، قفقاز جنوبی، شرق آناتولی و شمال بین­النهرین در این بخش از منطقه جنوب دریاچه ارومیه بوده است. این پژوهش با رویکرد توصیفی- تحلیلی تلاش دارد به این پرسش پاسخ دهد که تغییرات الگوهای استقراری در ادوار مختلف تاریخی چگونه بوده است؟ در نتیجه این پژوهش، بررسی متغیرهای گوناگون از جمله: ارتفاع از سطح دریا،آب و هوا، راه ها، جهت و میزان شیب، میزان بارش، نزدیکی به رودخانه­ها و بسترهای محیطی مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفتند و مشخص گردید که نقش متغیرهایی مانند دسترسی به منابع آب دائمی و کد ارتفاعی در شکل­گیری زیستگاه­ها تاثیر بسزایی داشته و همچنین از نظر فرهنگی، نتایج بدست آمده گویای مواد فرهنگی نوسنگی جدید و تاثیرات سنت حسنلو VIII و سنت حسنلو VIIدر این پهنه فرهنگی دارد. در این پژوهش بر آن هستیم تا به بررسی مواد فرهنگی و تحلیل الگوهای استقراری محوطه های شناسایی شده بپردازیم.

South of Lake Urmia, environmental factors, settlement patterns, GIS, جنوب دریاچه ارومیه, عوامل زیست محیطی, الگوهای استقراری, GIS.