ابراهیم امینی فر - Faculty of Architecture and Urbanism, Tabriz Islamic Art University, Tabriz, Iran
فرهاد آخوندی - Faculty of Architecture and Urbanism, Tabriz Islamic Art University, Tabriz, Iran
احد نژادابراهیمی - Faculty of Architecture and Urbanism, Tabriz Islamic Art University, Tabriz, Iran

سالانه تعداد زیادی از  آثار تاریخی در اثر رخداد های لرزه ای تخریب می شوند، به منظور حفاظت از این آثار، ارزیابی آسیب پذیری لرزه ای آنها امری ضروری بنظر میرسد . شناخت مشخصات مکانیکی مصالح بکار رفته در بنا یکی از مهمترین مراحل ارزیابی لرزه ای است، که از طریق آزمایش های مخرب و نیمه مخرب تعیین می شود. با توجه به اینکه انجام تست های مخرب بر روی بناهای تاریخی نوعی آسیب تلقی می شود بر این اساس پژوهشگران ایتالیایی یک روش کیفی با عنوان شاخص کیفیت بنایی(MQI) جهت تخمین مشخصات مکانیکی مصالح بنایی پیشنهاد داده اند. در این مقاله پژوهشی کاربرد روش مذکور جهت تخمین مقاومت فشاری و مدول الاستیسیته مصالح بنایی در خانه تاریخی نفیسی شهر تبریز مورد استفاده قرار گرفته و اعتبار سنجی نتایج حاصل از آن با نتایج تست دابل جک مسطح مقایسه شده است. بر اساس مقایسه نتایج بدست آمده، حداقل و حداکثر مقاومت فشاری حاصل از روشMQI بین بازه ۸۹/۳ و ۲۹/۲ مگاپاسگال بوده در حالیکه مقاومت فشاری حاصل از جک مسطح بین بازه ۱۳/۱ – ۸۱/۰ مگاپاسگال بدست آمده است،که اختلاف زیادی را نشان میدهد. همچنین حداقل و حداکثر مقادیر مدول الاستیسیته محاسبه شده از روش شاخص کیفیت بنایی(MQI) در بازه بین  ۵/۱۶۲۸ – ۲۶/۱۱۳۷ مگاپاسگال قرار دارد که در مقایسه با نتایج تست دابل جک مسطح که بین بازه ۲۷/۱۳۸۲ – ۰۶/۱۱۸۲ مگاپاسگال بوده است، همخوانی نزدیکی را  نشان میدهد. با توجه به مغایرت نتایج حاصل از مقاومت فشاری لازم است، مطالعات بیشتری در خصوص استفاده از روش شاخص کیفیت بنایی بر روی بناهای بومی صورت گیرد. بنظر میرسد در صورت انجام مطالعات بیشتر بتوان روش شاخص کیفیت بنایی را مناسب با بناهای تاریخی بومی تنظیم کرد و به عنوان روشی سریع و ایمن جهت تخمیین مشخصات مکانیکی مصالح بنایی بکار برد.

: Heritage buildings, Double flat-jack test, Masonry Quality Index, Mechanical properties, Masonry buildings, بناهای تاریخی, تست دابل جک مسطح, شاخص کیفیت بنایی, مشخصات مکانیکی, ساختمان های بنایی.