آیدا فرشام - دانشجوی دکتری تخصصی روانشناسی سلامت، دانشگاه تهران.
محمد شمسیان - دانشجوی دکتری تخصصی روانشناسی بالینی، گروه روانشناسی بالینی، واحد بین المللی کیش، دانشگاه آزاد اسلامی، جزیره کیش، ایران.

مقدمه: ارتباط مسائل روانی با سیستم ایمنی از موضوعات بحث انگیز دنیای علم روز است. توجه به حالات روانشناختی به سبب درگیری با عوامل ایمونولوژیک در بیماری های مزمن حائز اهمیت است. مداخلات روانشناختی با تحریک فرایندهای دستگاه ایمنی موجب ایجاد پیامدهای سلامتی مثبتی می شوند. مداخلات روانشناختی از راه های گوناگونی بر سلامتی و سیستم ایمنی تاثیر می گذارند. درمان های مبتنی بر ذهن آگاهی نمونه ای از این روش های درمانی است. هدف مطالعه حاضر جمع بندی مطالعات سال های اخیر در زمینه تاثیر مداخلات مبتنی بر ذهن آگاهی بر پاسخ ایمنی بدن بود. پژوهش حاضر یک مرور توصیفی و با توجه به روش اجرا جزء مطالعات مرور نظام مند است. جستجوی سابقه ی پژوهشی با استفاده از پایگاه های داده های الکترونیکی با استفاده از کلمات کلیدی انگلیسی Mindfulness, Immune system و کلمات فارسی ذهن آگاهی و سیستم ایمنی بدن در فاصله سال های ۲۰۰۵ تا ۲۰۱۹ بررسی شدند. نتایج به صورت کیفی پس از تحلیل نهایی بر روی ۱۳ مقاله گزارش شد. نتایج: مطالعات مختلف نشان داد که بیماران دریافت کننده درمان کاهش استرس مبتنی بر ذهن آگاهی شدت پایین تر استرس، افسردگی و اضطراب را گزارش کردند واین درمان باعث بهبود سیستم ایمنی در انواع شاخص های ایمنی بدن می شود.

پاسخ ایمنی بدن، درمان کاهش استرس مبتنی بر ذهن آگاهی، بیماری های مزمن.