بهناز نیسی - Plant Production and Genetics Department, Faculty of Agriculture, Agricultural Sciences and Natural Resources University of Khuzestan, Mollasani, Khuzestan, Iran
پیام پورمحمدی - Agricultural Sciences and Natural Resources University of Khuzestan
محمدرضا صالحی سلمی - Agricultural Sciences and Natural Resources University of Khuzestan

چکیده مبسوط مقدمه و هدف: به­ منظور غلبه بر مشکلات آلودگی و همچنین روش معمول ازدیاد سیب­ زمینی از طریق غده، ریزازدیادی از طریق کشت بافت مورد توجه قرار­گرفته است. هدف از این تحقیق، بررسی کالوس­ زایی، جنین­ زایی سوماتیکی و تولید بذرمصنوعی در ارقام مختلف سیب­زمینی می­باشد. مواد و روش­ ها: بدین منظور، ریزازدیادی با استفاده از ریز نمونه­ های برگ از ۶ رقم مختلف سیب­ زمینی در محیط­ کشت موراشیگ و اسکوگ (MS) حاوی غلظت­ های مختلف تنظیم ­کننده­ های رشد ۲,۴-D و تیدیازورون صورت گرفت. سپس کالوس ­ها به محیط کشت جنین­ زایی جهت القای جنین سوماتیکی با ۴ ترکیب تیماری مختلف از تنظیم­ کننده ­های رشد زئاتین، ۶- بنزیل آمینو پورین و اسید جیرلیک در کشت سوسپانسیون و محیط کشت جامد منتقل شدند. یافته­ ها: از بین ۱۲ ترکیب تیماری اعمال شده، بالاترین میزان کالوس ­زایی در ترکیب تیماری حاوی ۱۰ میلی­ گرم در لیتر  ۲,۴-Dو۱۰ میلی­ گرم در لیتر تیدیازورون مشاهده شد. نتایج نشان داد در محیط کشت سوسپانسیون، تیمار ۰/۱ میلی­گرم بر لیتر زئاتین و ۰/۱ میلی­ گرم بر لیتر اسید جیبرلیک و تیمار ۲/۵ میلی­ گرم بر لیتر ۶- بنزیل آمینو پورین و ۵ میلی­ گرم بر لیتر اسید جیبرلیک بالاترین میزان جنین­ زایی را داشتند اما در محیط کشت جامد تیمار ۵ میلی­ گرم بر لیتر زئاتین و ۲/۵ میلی­ گرم بر لیتر ۶- بنزیل آمینو پورین و تیمار ۰/۱ میلی­ گرم بر لیتر زئاتین و ۰/۱ میلی­ گرم بر لیتر اسید جیبرلیک جنین ­زایی بهتری داشته است. جنین­ های تولید­شده در محیط کشت سوسپانسیون با استفاده از آلژینات کلسیم پوشش ­دار شدند و هچنین برخی از آنها به محیط کشت جامد جهت باززایی منتقل شدند. نتیجه ­گیری: در مجموع نتایج بدست آمده نشان داد که امکان تولید جنین سوماتیکی در حجم انبوه در سیب ­زمینی وجود دارد و می توان از این جنین­ ها در تولید بذر مصنوعی سیب­  زمینی استفاده کرد.

Callus, Growth regulators, Potato, Suspension culture, Synthetic seed, بذر مصنوعی, تنظیم کننده های رشد, سیب زمینی, کالوس, کشت سوسپانسیون