نجیمه آزادی - دانشجوی دکتری زبان و ادبیات فارسی ،واحد علوم و تحقیقات،دانشگاه آزاد اسلامی، تهران، ایران
امیر اسماعیل آذر - دانشیارگروه زبان و ادبیات فارسی، واحد علوم و تحقیقات ،دانشگاه آزاد اسلامی، تهران ،ایران
فرهاد طهماسبی - دانشیار گروه زبان و ادبیات فارسی، دانشگاه آزاد اسلامی واحد اسلامشهر، ایران

چکیدهروبرتو ساثی شاعر و تاریخ­دان شرق­شناس قرن نوزدهم انگلستان در آثارش تحت­تاثیر ادبیات فارسی و اسلامی قرارداشت. نمود این اثرپذیری در حماسه رزمی و اساطیری ثعلبه ویرانگر که تلفیقی از آموزه­های دین اسلام و آموزه­های دین زرتشت به­شمارمی­آید، بیش از سایر آثار وی مشهود است. در این جستار پس از ترجمه و با بهره­گیری از روش تحلیل محتوا و تطبیق، روشن­می­گردد که این منظومه انگلیسی با شاهنامه فردوسی همانندی­های متعددی دارد که ذیل دو محور ساختاری-روایی و در طرح و هسته اصلی داستان مورد واکاوی قرارمی­گیرد. در پاره نخست مولفه­هایی مانند پیروی از نظام دو بنی متاثر از آیین اوستایی و زروانی در دو دسته اهورایی مانند سیمرغ و اهریمنی چون ضحاک، و هم­چنین توجه به مقوله زمان و مکان، جنگ و نبرد، طلسم و جادو، ابزار قدرت و امتناع از مباشرت با زنان مورد توجه بوده و مشابهت­های آن با شاهنامه فردوسی منتج می­شود. در انطباق مولفه دوم نیز دستاورد این است که طرح و هسته اصلی داستان ثعلبه، الگو گرفته از قصه بالیدن فریدون و قیام او علیه ضحاک در شاهنامه فردوسی است.

ثعلبه , شاهنامه , رابرت ساثی