زاگرس زند - گروه تاریخ، دانشگاه بین المللی امام خمینی، قزوین

بررسی نام و لقب فرایین/شهربراز در شاهنامه و دیگر منابع تاریخی   زاگرس زند* دکتری تاریخ ایران باستان از دانش­گاه تهران، گروه تاریخ، دانش­کده علوم انسانی، دانش­گاه بین­المللی امام خمینی، قزوین، ایران تاریخ دریافت: ۱۱/۱۰/۱۳۹۷ تاریخ پذیرش:  ۶/۶/۱۳۹۸    چکیده در بخش ساسانیان شاهنامه فردوسی از شخصیت­های تاریخی بسیاری نام برده شده که در دیگر منابع با ریخت­های گوناگون و گاه تحریف­شده ثبت شده­اند یا القاب و عنوان­های رسمی آنان به جای نام آن­ها نشسته است. گاه میزان تفاوت­ بسیار بوده است و می­تواند پژوهش­گر را در ریشه­شناسی، یافتن معنای نام و تبارشناسی آن شخصیت گم­راه کند و به خطاهای بزرگ­تر علمی بیانجامد. برخی نام­/لقب­های به­کار رفته در شاهنامه یگانه است و در دیگر منابع دیده نمی­شود. نام/لقب شهربراز در هیچ یک از منابع تاریخی «فرایین» نیست و این نام/لقب تنها در شاهنامه ثبت شده است. این جستار به ریشه­شناسی و سنجش این نام/لقب­ها در منابع گوناگون می­پردازد و برای این کار، این شخصیت و نام، عناوین و القاب او در منابع کهن پهلوی، فارسی، عربی، سریانی، ارمنی و یونانی ردیابی، واکاوی و سنجش شده و درباره چرایی ثبت «فرایین» از سوی فردوسی و میزان درستی یا تحریف آن و نقش فردوسی، منبع او، کاتبان و ویراستان در این تغییرات بحث شده است. «گراز» و «فرایین» در شاهنامه یک شخص هستند و هر دوی این نام­ها در منبع شاهنامه وجود داشته و فردوسی هر دو را  با کمی تغییر به کار برده است. * . zagros.zand@gmail.com

کلیدواژه ها: فرایین, شهربراز, شاهنامه, گراز, فردوسی, ساسانیان