سمیه ارشادی - دانشجوی دکتری زبان و ادبیات فارسی، واحد کرج، دانشگاه آزاد اسلامی، کرج، ایران.
احمد ذاکری - دانشیار گروه زبان و ادبیات فارسی، واحد کرج، دانشگاه آزاد اسلامی، کرج،ایران. (نویسنده مسوول)

چکیده    «سرپرستی» و «فرزندخواندگی» یک رابطه حقوقی با ویژگی­ها و شرایطی خاص است که با توجه به سابقه تاریخی و نگرش ویژه به آن در ایران باستان، نمونه­هایی گوناگون از آن در شاهنامه دیده می­شود. هدف نگارنده در این پژوهش بررسی ابعاد گوناگون حقوق این کودکان در شاهنامه و تحلیل آن بر مبنای مواد و بندهای کنوانسیون حقوق کودک است. این سند، نخستین پیمان­نامه بین­المللی جهت حمایت از حقوق کودکان است که با تاکید بر منافع عالیه کودک، همان حقوق و مزایای فرزند طبیعی را برای کودکان تحت تکفل و فرزندخوانده مقرر داشته است. بررسی­های صورت­گرفته نشان­ می­دهد که سرپرستی­ها و فرزندخواندگی­­های شاهنامه تنها ریشه در عوامل اجتماعی، سیاسی و فرهنگی داشته و به ­هیچ عنوان جنبه اجبار اقتصادی در آن­ها دیده نمی­شود؛ از سویی، این امر تنها مختص جنبه «تربیتی» کودکان بوده و بحث بهره­مندی از مزایای مالکیتی سرپرست در آن مطرح نیست و برخلاف عمل­کرد ضعیف برخی خانواده­ها، توجه همه­جانبه سرپرستان به حقوق این کودکان، بویژه کارکرد عاطفی در آن انکارناپذیر است.   کلیدواژه ها           سرپرستی، فرزندخواندگی، کنوانسیون حقوق کودک، کودک، شاهنامه فردوسی.  

سرپرستی, فرزندخواندگی, کنوانسیون حقوق کودک, کودک, شاهنامه فردوسی