نگاهی تازه به بیت هایی از شاهنامه فردوسی

شاهنامه، حماسه بزرگ ادب فارسی، همواره توجه بسیاری را به خود جلب کرده و درباره آن فراوان نوشته اند. شرح بیت های دشوار یا بیت هایی نیز که بر سر فهم آن اختلاف بوده است، توجه صاحب نظران را به خود معطوف داشته است. گاهی بیتی ساده بنظر می رسد و ظاهرا بر سر آن اختلاف دیدگاهی دیده نمی شود، اما با دقت نظر می توان دریافت که از این گونه بیت ها نتیجه ای مطلوب تر و روشن تر می توان استنباط کرد که از­ جمله آن دو ­­بیت زیر است: همه خواسته گیو را داد شاه ابی تیغ تو تاج روشن مباد   بدو گفت کای نام دار سپاه چنین باد و بی بت برهمن مباد معنی این دو بیت که در داستان کی­خسرو آمده است، تقریبا در همه شرح ها یک سان است. بیش تر شارحان صرفا به محور افقی داستان توجه و از دیگر جنبه ها غفلت کرده اند. به همین دلیل در شرح و فهم بیت کاستی هایی دیده می شود که در این پژوهش سعی شده است شرح های گوناگون بررسی و نقد شود، سپس با توجه به محور عمودی داستان معنی تازه از آن بدست داده شود. آن­چه در این پژوهش مطرح شده این است که در این بیت ها برخلاف نظر برخی شارحان و شاهنامه پژوهان، «گیو» است که به مانند دیگر پهلوانان به ستایش کی­خسرو پرداخته است و بنا بر شواهد «نام­دار سپاه» در بیت اول کی خسرو است. 

Keywords:

فردوسی , شاهنامه , شرح های شاهنامه , کی خسرو , گیو