صالح زاهدی نیا - دانشجوی کارشناسی ارشد گروه اصلاح نباتات و بیوتکنولوژی، دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی گرگان
سعید نواب پور - دانشیار گروه اصلاح نباتات و بیوتکنولوژی، دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی گرگان
ساسان گلچشمه - دانشجوی دکتری گروه اصلاج نباتات، دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی ساری

گندم مهمترین گیاه زراعی روی زمین با بیشترین سطح زیر کشت حدود یک سوم کالری مورد نیاز مردم دنیا را تامین می نماید.تنش خشکی مهمترین عامل غیرزنده در محدود کردن کمی و کیفی محصولات زراعی است. این مطالعه به منظور بررسی اثرتنش خشکی بر تغییرات میزان آنزیم سوپراکسید دیسموتاز و میزان بیان ژن مربوطه دخیل در پاسخ به تنش خشکی در ارقامآبی گندم در شرایط مزرعه صورت گرفت. آزمایش به صورت کرت های خرد شده در قالب طرح بلوک کامل تصادفی با سه تکرارانجام شد. تیمار خشکی به عنوان فاکتور اصلی و شامل ۳ / ۰ – بار (ظرفیت زراعی به عنوان تیمار شاهد)، ۲ - بار و ۴ - بار بود؛ وفاکتور فرعی شامل ارقام گندم کلاته، بهاران، مروارید و احسان بود. ارزیابی فعالیت آنزیم و بیان افتراقی ژن سوپراکسید دیسموتازدرشرایط تیمار تنش برای ارقام مورد بررسی صورت گرفت. نتایج تجزیه و تحلیل آماری داده ها نشان داد که بین سطوح تنشخشکی و ارقام، اختلاف معنی داری وجود داشت. فعالیت آنزیم SOD تحت تاثیر اثر متقابل تنش خشکی و رقم قرار گرفت.نتایج نشان داد رقم های کلاته و مروارید از نظر میزان فعالیت آنزیم SOD و همچنین از نظر بیان ژن SOD که مرتبط با آنزیمنامبرده بود، در وضعیت بهتری نسبت به دو رقم دیگر قرار داشتند.

گندم، تنش خشکی، فعالیت آنزیم سوپراکسید دیسموتاز، بیان ژن