سمیه خیری - استادیار پژوهش، موسسه تحقیقات جنگل ها و مراتع کشور، سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی، تهران، ایران
عالمه باباجانی - گروه زیست شناسی دانشگاه آزاد اسلامی واحد علوم و تحقیقات تهران ایران

پیشینه و هدف: این تحقیق به منظور شناخت پاسخ های آناتومیک گیاه بادرنجبویه به نانواکسید روی (nZnO) انجام شد.روش بررسی: این تحقیق nZnO در غلظت های ۱۰۰ و ۳۰۰ میلی گرم در لیتر انجام شد.نتایج: نتایج حاصل از بررسی های میکروسکوپی نشان داد که گروه nZnO۳۰۰ بیشترین قطر استوانه مرکزی و بیشترین قطر زایلم و قطر فلوئم را در ریشه نسبت به شاهد داشتند. بررسی برش عرضی ساقه نشان داد که بیشترین قطر ساقه در گروه nZnO۱۰۰  مشاهده شد. بیشترین ضخامت کلانشیم و قطر استوانه مرکزی و قطر فلوئم و زایلم نیز درnZnO۱۰۰  ثبت شد. از مقایسه برش های عرضی برگ های تیمارها ملاحظه شد که ضخامت اپیدرم بالایی، ضخامت اپیدرم پایینی، قطر زایلم، ضخامت پارانشیم نرده ای و اسفنجی درگروه  nZnO۱۰۰ نسبت به شاهد افزایش معنی دار داشت. مقایسه برش های عرضی دمبرگ مشخص کرد که ضخامت اپیدرم بالایی و پایینی و قطر فلوئم و زایلم مرکزی و ضخامت فلوئم و زایلم جانبی در تمامی گروه های تیماری نسبت به شاهد کاهش معنی دار داشته است.نتیجه گیری: نتایج این تحقیق شواهد آناتومیک را ارایه نمود که بیانگر تغییرات اساسی در سرنوشت تمایز سلول ها و تشکیل بافت ها دارد. تحقیقات آینده برای برقراری ارتباط بین شواهد فیزیولوژیک، مولکولی و آناتومیک برای شناخت دقیق تاثیر محصولات نانو بر کل زندگی گیاهان به ویژه گیاهان زراعی و دارویی ضرورت دارد.

نانومواد, زینک اکسید, بادرنجبویه, آناتومی, بافت