احترام فراستی - دانشجوی دکتری مدیریت آموزشی، گروه علوم تربیتی، واحد کرمانشاه، دانشگاه آزاد اسلامی ، کرمانشاه، ایران.
سوسن لائی - استادیار گروه علوم تربیتی، واحد کرمانشاه، دانشگاه آزاد اسلامی، کرمانشاه، ایران.
فرانک موسوی - دانشیار گروه مدیریت آموزشی، واحد کرمانشاه، دانشگاه آزاد اسلامی، کرمانشاه، ایران.
بهمن سعیدی پور - استاد گروه علوم تربیتی، دانشگاه پیام نور، تهران، ایران.

این مطالعه با هدف عرضه مدلی کیفی از ارتباط مراقبتی معلم- دانش آموز در مدارس ابتدایی شهر کرمانشاه صورت گرفته و بدین منظور، از پارادایم کیفی و تئوری زمینه ای، و مصاحبه نیمه ساختاریافته و عمیق با معلمان توانمند و دارای مدارک تحصیلی عالی در مدارس مختلف این شهر در سال تحصیلی ۱۳۹۹-۱۴۰۰ استفاده شده است. مشارکت کنندگان در این پژوهش تا مرحله اشباع نظری، پانزده نفر بودند. براساس نتایج به دست آمده، عوامل زمینه ساز ارتباط مراقبتی معلم- دانش آموز عبارت اند از: فعالیت های فوق برنامه، تقویت ظرفیت های آموزش و یادگیری، توانایی تدریس و تسلط بر مهارت های حرفه ای، پذیرش دانش آموزان و اهمیت دادن به آن ها، نواندیشی در آموزش و یادگیری، و ویژگی های فردی دانش آموزان. راهبردهای ایجاد این گونه ارتباط، مشتمل بر این موارد است: ایجاد زمینه های ارتباطی، گسترش دادن ظرفیت های ارتباطی، محیط یادگیری فعال، شناخت و درک متقابل، نقد و ارزیابی، مشارکت و همکاری تیمی، و ارتباط عاطفی مثبت. ازجمله پیامدهای موردانتظار در ارتباط مراقبتی معلم- دانش آموز، تحکیم روابط و رشد، خلاقیت و سلامت، پذیرش و رشد مهارت ها، ایجاد محیط یادگیری ایمن و موثر، و درنهایت، مسئولیت پذیری و پشتیبانی در دو گروه معلمان و دانش آموزان را می توان نام برد؛ همچنین ضعف زیرساخت ها و منابع، مشکلات عاطفی و روان شناختی، مشکلات فردی و فرهنگی، و موانع مرتبط با معلمان، ازجمله عواملی هستند که در ایجاد ارتباط مراقبتی، اختلال ایجاد می کنند و مانع شکل گیری چنین ارتباطی در مدارس می شوند. یکپارچه کردن مقوله های شناسایی شده براساس روابط آن ها درقالب این مدل پارادایمیک می تواند الگویی مفید و موثر برای ارتقادادن سطوح ارتباطی معلم- دانش آموز در مدارس باشد.

ارتباط مراقبتی, ارتباط حمایتی, روابط معلم- دانش آموز