ارزیابی خشکسالی مازندران با استفاده از شاخص استاندارد شده بارش (SPI)

خشکسالی به عنوان یکی از بلایای طبیعی و پدیده ای اجتنابناپذیر، از دیرباز در پهنه وسیع کشورهای مختلف به خصوص کشورهای مستقر در مناطق گرم و خشک به کرات وقوع یافته است. خشکسالی از حوادث استثنایی و تاسف باری است که همواره جوامع انسانی، گیاهی و بطور کلی اکولوژی محیط را دستخوش تغییرات شگرف قرار می دهد. در این مطالعه از نقشه-های شاخص SPI استخراج شده در محیط ArcGIS با استفاده از روش زمین آمار، جهت ارزیابی خشکسالی و پهنه بندی خشکسالی در سطح استان مازندران استفاده شد. با توجه به نتایج بررسی های مکانی و زمانی شاخص SPI، بیشترین شدت خشکسالی در بخش شرقی استان در مناطق جلگه ای حوزه های تجن، نکارود و خلیج میانکاله اتفاق افتاده است. به طوری که این مناطق طبقه خشکسالی بسیار شدید را تجربه کرده است. همچنین کمترین شدت خشکسالی در بالادست حوزه تجن و نکارود، چشمه کیله و چالوس رود اتفاق افتاده است. نتایج تحلیل شاخص SPI به تفکیک کوه و دشت در شهرستان ها نشان می دهد که اغلب شهرستان ها، طبقه خشکسالی شدید و خشکسالی بسیار شدید بویژه در مناطق شرق و مرکز استان را تجربه کرده اند. به طور کلی می توان نتیجه گرفت که خشکسالی هواشناسی در محدوده های مطالعاتی و بویژه دشت های استان حاکم بوده و روند صعودی خشکسالی ها کاملا مشهود است. این موضوع به مدیریت منابع آب در حوضه مطالعه کمک مضاعف نموده تا بتوان برای کنترل و تعدیل خشکسالی راهکارهای مناسبی ارایه کرد.

Keywords:

پهنه بندی خشکسالی , شاخص SPI , GIS , درونیابی