امیر قربانی - دکتری دین پژوهی، عضو پژوهشکده سبک زندگی اسلامی، قم، ایران.

الگوهای متنوعی برای تبیین پدیده ها و روابط بین آنها به کار می رود. یک نمونه رایج از این الگوها، متغیرهای مختلف را در قالب الگوی میانجی به هم مرتبط می سازد. بنابراین الگو، عامل میانجی رابط بین دو متغیر است و تبیینی از چرایی و چگونگی ارتباط آنها به دست می دهد. مسئله پژوهش حاضر نیز ارائه تبیینی نظام مند از رابطه دین و سلامت با استفاده از الگوی میانجی است. طبق این الگو، عامل سبک زندگی میانجی بین دین و سلامت است و تاثیرگذاری آموزه های دینی بر وضعیت سلامت به صورت غیرمستقیم صورت می گیرد. در این تلقی، سبک زندگی دینی عاملی پیشگو برای سلامت و حاکی از زندگی سنجیده و در مدار آموزه های دینی است. برپایه همین تعهد است که انتظار می رود رفتارهای سالم و فضیلت آمیز از دین داران سر بزند و جامعه دینی و دین داران در زمره سالم ترین افراد باشند. البته سلامت در نگرش دینی، منحصر به سلامت جسمانی و روانی نیست، بلکه نوع سومی از سلامت موسوم به سلامت معنوی مطرح می شود که از رهگذر تجربیات وحدت بخش و تعهد به معنایی غایی در زندگی حاصل می شود. به علاوه، ارزیابی عینی و به دور از افراط و تفریط درباب ارتباط دین و سلامت مستلزم در نظر داشتن «اما و اگرهایی» است که بخش پایانی این نوشتار بدانها اختصاص یافته است. گفتنی است این پژوهش به روش تحلیلی توصیفی نگاشته شده است.

سلامت, دین, معنویت, الگوی میانجی, سبک زندگی, پایبندی مذهبی