آمنه هاشمی - پژوهشگر دکتری معماری، دانشکده فنی و مهندسی، واحد کرج، دانشگاه آزاد اسلامی، کرج، ایران.
احمد اخلاصی - دکترای معماری، دانشیار دانشکده معماری و شهرسازی، دانشگاه علم و صنعت ایران، تهران، ایران.
محسن دولتی - استادیار، گروه معماری، دانشکده فنی و مهندسی، واحد کرج، دانشگاه آزاد اسلامی، کرج، ایران.

بیان مسئله: نظریه نهاده شده بر یکپارتارش یکی از نظریه های کهن و به لحاظ عقلانی غیرهمسو با نظریه تکتونیک است. لذا جهت خوانش قاعده مند آثار معماری از این منظر که منجر به نقدهای مستدلی در راستای ارتقای کیفی شود، در ابتدا باید مفاهیم ضمنی در خصوص نظریه مذکور، جهت دستیابی به رویکردهای آن طبقه بندی شوند. انطباق مفاهیم نظریه فوق با شرایط معماری معاصر جهت واکاوی معماری از این منظر و تبیین نحوه اثرپذیری مولفه های معماری از رویکردهای نظریه مذکور نیز از چالش های مهم پیش روی این پژوهش بوده و می تواند زمینه دستیابی به خوانش آثار معماری را فراهم نماید و بستری برای تعیین سهم مولفه های معماری در پذیرش نقوشی که به واسطه برخورداری از رویکردهای نظریه نهاده شده بر یکپارتارش پذیرا شده اند، آماده سازد. هدف پژوهش: این نوشتار درصدد است تا به چگونگی تاثیرگذاری رویکردهای نظریه نهاده شده بر یکپارتارش بر روی مولفه های معماری معاصر و نحوه عکس العمل مولفه ها در برخورد با نظریه فوق بپردازد. روش پژوهش: این پژوهش به روش کیفی، توسط داده هایی متنی به کمک مطالعات کتابخانه‎ای، با اندیشه قیاسی و سطح تحلیل تفسیری، بر روی متغیرهای کیفی انجام پذیرفته است. تحلیل‎ها به روش کدگذاری اشتراوس و کوربین با نرم‎افزار مکس کیودا (MAXQDA) به انجام رسیده است. نتیجه‎گیری: نتایج حاصل از پژوهش نشانگر تاثیر مستقیم سبک معماری و کم اثربودن دوره ساخت در تاثیرپذیری کالبد و فضای معماری از رویکردهای نظریه یکپارتارش است. مولفه های مصالح، عناصر، سازه و ساختار در فرایند طراحی معماری عمدتا به صورت ناخودآگاه تحت تاثیر رویکردهای نظریه مذکور قرار گرفته اند. مولفه ساختار در نقش رفتار، تاثیرپذیری حداکثر از رویکردهای نظریه یکپارتاش داشته و پیکره فضایی در آثار معماری نئومدرن و آثار مبتنی بر تکنولوژی، کمترین میزان تاثیرپذیری از رویکردهای نظریه مذکور را به واسطه مولفه ها داشته است.

پیکره بندی کالبدی, پیکره فضایی, معماری معاصر ایران, مولفه های معماری, نظریه یکپارتاش