مریم خورشیدسخنگوی - دکترای تخصصی حرکت اصلاحی و آسیب شناسی ورزشی، دانشکده علوم ورزشی، دانشگاه اصفهان، اصفهان، ایران
نادر رهنما - استاد گروه حرکت اصلاحی و آسیب شناسی ورزشی/ دانشکده علوم ورزشی، دانشگاه اصفهان، اصفهان، ایران
مهدی رافعی - استادیار گروه رفتار حرکتی، دانشکده علوم ورزشی ، دانشگاه اصفهان، اصفهان، ایران
مسعود اعتمادی فر - استاد گروه مغز و اعصاب، دانشکده پزشکی، دانشگاه علوم پزشکی اصفهان، اصفهان، ایران
فاطمه کیانی - استادیار گروه تربیت بدنی، دانشکده علوم انسانی، دانشگاه آزادساوه، ساوه، ایران

 هدف:مولتیپل اسکلروزیس (Multiple Sclerosis; MS)  بیماری مزمن سیستم عصبی مرکزی است که به وسیله تخریب میلین سلول های عصبی مرکزی باعث اختلال در هدایت جریان عصبی می­ شود. کاهش تحریک پذیری عصبی وکاهش قدرت عضلانی از علائم و عوارض ناتوان کننده این بیماری به شمار می ­رود. تمرین درمانی یک رویکرد بسیار مهم درمانی، برای کاهش علائم و نشانه­ های بیماری، کاهش سطح ناتوانی و بهبود استقلال در بیماران مبتلا بهMS می ­­باشد. هدف این تحقیق تعیین تاثیر تمرینات ترکیبی بر رانش عصبی، قدرت عضلانی زنان مبتلا به MS بود.روش بررسی:تعداد ۲۰ نفر از زنان مبتلا به MS به صورت هدفمند انتخاب و به شکل تصادفی به دو گروه تجربی (سن ۷/۲ ± ۳۸/۷ سال، قد ۵/۴ ± ۱۵۶ سانتی متر، وزن ۹/۸ ± ۴۶/۱ کیلوگرم) و گروه کنترل (سن ۵/۶ ± ۴۰/۱ سال، قد ۶ ± ۱۵۸ سانتی متر، وزن ۱۱ ± ۵۵/۵ کیلوگرم) تقسیم شدند. برنامه تمرینات ترکیبی (انعطاف پذیری، قدرتی، تعادل، ثبات مرکزی، چابکی و پلیومتریک) به مدت هشت هفته، سه جلسه در هفته و هرجلسه به مدت ۴۵ دقیقه برای گروه تجربی اجرا شد. به منظور بررسی رانش عصبی عضلات راست رانی، پهن جانبی و نیمه وتری از الکترومایوگرافی سطحی، قدرت ایزومتریک عضلات چهارسررانی و همسترینگ از بایودکس ایزوکنتیک استفاده شد. تجزیه و تحلیل داده ­ها به وسیله آزمون تحلیل واریانس با اندازه گیری مکرر انجام شد (۰/۰۵>p).یافته ها:هشت هفته تمرینات ترکیبی باعث بهبود رانش عصبی عضلات راست رانی (۰/۰۵>p)، پهن جانبی (۰/۰۵>p) و نیم وتری (۰/۰۵>p) زانو شد. همچنین پروتکل اجرا شده باعث بهبود قدرت عضلات چهارسررانی ( ۰/۰۵>p) و همسترینگ زانو (۰/۰۵>p) بیماران مبتلا بهMS شد.نتیجه گیری:با توجه به تحقیق حاضر از تمرینات ترکیبی می توان برای بهبود علائم ضعف عضلانی و افزایش تحریک پذیری عصبی این بیماران  استفاده کرد. با توجه به این نتایج، متخصصان مربوطه می توانند از این تمرینات به عنوان یک مکمل درکنار درمان های دارویی برای بیماران ام .اس استفاده کنند.

تمرین درمانی, انقباض عضلانی, هدایت عصبی, مولتیپل اسکلروزیس