مقاله علمی – پژوهشی: ارزیابی ریسک تالاب اینچه بر اساس شاخص های ژئوشیمیایی (استان گلستان)

تالاب اینچه با اهمیت اکولوژیک بالا، در شمال شهر آق قلا در استان گلستان واقع شده است. در مطالعه حاضر، به منظور منشاء یابی و تعیین میزان آلودگی فلزات سنگین در تالاب و محاسبه شاخص های فاکتور غنی شدگی (EF)[۱] و بار آلودگی (PLI)[۲]، رسوبات سطحی تالاب اینچه از هفت ایستگاه با حداکثر عمق ۸/۲ متر در آبان ۱۳۹۷ جمع آوری شد. متغیرهای محیطی آب، فلزات سنگین، دانه بندی و مواد آلی کل رسوب، به ترتیب با دستگاه پرتابل مولتی پارامتر، طیف سنجی جرمی پلاسمای جفت شده القایی، روش پراکنش لیزی و روش سوزاندن در کوره اندازه گیری شد. میانگین آلومینیوم و آهن در رسوبات به ترتیب ۰±۸/۰ و ۶/۰±۵/۱% بوده است. همچنین میانگین آرسنیک، مس، نیکل، سرب، کروم، روی و وانادیوم در رسوبات به ترتیب ۶/۴±۸/۲، ۶/۳±۸/۱۲، ۴/۶±۷/۲۶، ۷/۲±۰/۷، ۸/۷±۷/۲۵، ۲/۱۶±۴/۳۲ و ۱/۷±۶/۲۸ میلی گرم در کیلوگرم اندازه گیری شد. به طور کلی، از لحاظ شاخص فاکتور غنی شدگی، تالاب دارای غنی شدگی کم (۸/۱-۱) بوده است درحالی که ایستگاه ۵، از لحاظ میزان آهن (۷/۳) و آرسنیک (۷/۵) به ترتیب دارای غنی شدگی متوسط و غنی شدگی متوسط الی شدید است. از نظر گستره شاخص بار آلودگی (۸۴/۰- ۴۶/۰)، کلیه ایستگاه ها کمتر از یک بوده، بنابراین فاقد آلودگی بودند. به طور کلی، چون میزان نیکل و آرسنیک به ترتیب در کلیه ایستگاه ها و ایستگاه ۵ از استاندارد "سطوح اثرات آستانه" بالاتر بوده است، می توان نتیجه گرفت احتمال بروز اثرات شدید زیستی بر اکثر موجودات بسترزی، کم و در حد آستانه است.   [۱] Enrichment factor (EF) [۲] Pollution Load Index (PLI)

Keywords:

Sediment , Incheh Wetland , Heavy metals , Enrichment factor , Pollution load index , رسوب , تالاب اینچه , فلزات سنگین , فاکتور غنی شدگی , شاخص بار آلودگی