هاشم مجتهدی - دانش آموخته سطح چهار حوزه علمیه قم

یکی از چالش های نظام های حقوقی در مقوله پیش گیری از وقوع جرم، کم توجهی به پرورش تفکر در افراد بزهکار است. که با بهره گیری از تدابیر تربیتی موجود در منظومه ی فکری اسلام می توان در مواجهه با این مشکل، اقدامات موثری انجام داد. احتکار یک از معضلات اقتصادی است که زندگی اجتماعی را تحت تاثیر قرار می دهد. وجود نارسایی در تامین کالاهای اساسی و اقلام مصرفی موردنیاز مردم از سویی سبب افزایش قیمت ها شده و به نوبه خود موجبات تنگ شدن معیشت آنان را فراهم می آورد و از سویی هم امنیت روانی مردم جامعه را تحت الشعاع قرار می دهد. متاسفانه در طی سال های متمادی نوع برخورد با این پدیده، یک برخورد انفعالی و پسینی بوده است بدین گونه که برای شکسته شدن احتکار، فرد محتکر ملزم به عرضه کالای خود به بازار می شده است. اگر سیاست گذاران اجتماعی شناخت دقیقی از علل شکل گیری احتکار نداشته باشند امکان مبارزه همه جانبه با آن را نخواهند داشت. این مقاله در پاسخ به این نیاز، ضمن شناسایی عوامل گوناگون فرهنگی اجتماعی، اقتصادی، حقوقی و سیاسی موثر بر شکل گیری احتکار و گران فروشی می باشد. نتایج مطالعه حاکی از است که «رواج فرهنگ بازار محور غربی»، «عدم مدیریت صحیح شوک های اقتصادی» و «از بین رفتن قبح احتکار در جامعه» سه عامل اصلی اثرگذار بر شکل گیری احتکار هستند.

احتکار، گران فروشی، پیشگیری، جرم، تدابیر تربیتی