زینب سبزعلی - طلبه سطح سه حوزه علمیه قم
عمران کیانی - مدرس دانشگاه علمی کاربردی فارسان

مسئله حفاظت از زیست محیطی و آلوده سازی آن یکی از اصول کلی در نظام هستی است که صراحتا در کتب آسمانی به ویژه در دین مبین اسلام به آن تاکید شده است، هدف از این مقاله شناخت بررسی حفاظت و آلوده سازی زیست محیطی در فقه امامیه است، از این رو با روش تحلیلی- توصیفی بعد از بررسی اسناد نوشتاری، با معیار قرار دادن آیات و روایات و بعضا عقل و اجماع حفاظت از زیست محیطی و آلوده سازی آن بررسی شده است. یافته های پژوهش حاکی از آن است فقه امامیه احکام و راهکار هایی برای حفاظت از زیست محیطی و آلوده سازی آن بیان نموده است، این احکام و راهکارها در دو گام ارائه شده است، گام اول احکام و راهکار احیای موات که با شش شرط احیاء کننده زمین موات مالکیتش به رسمیت شناخته می شود، و با تمسک به آیات و روایات، حکم عقل و اجماع، تصرف در زیست محیطی مباح، و وجوب شرعی حفاظت از محیط زیست را بیان می کنند، گام دوم آلوده سازی زیست محیطی از دیدگاه فقه به مواردی همچون نهی (حرمت) آلوده سازی آب، خاک، هوا، صوت، از دیدگاه آیات و روایات پرداخته شده است، که تصرف بی رویه در آنها حرام شرعی و موجب ضمان می شود.

زیست محیطی، آلود ه سازی، حفاظت