جلیل سبک آرا - مسئول فنی آزمایشگاه پلانکتون، پژوهشکده آبزی پروری آبهای داخلی، موسسه تحقیقات علوم شیلاتی کشور، سازمان تحقیقات آموزش و ترویج کشاورزی، بندرانزلی، ایران

مطالعات پلانکتونی این پروژه به منظور بدست آوردن اطلاعات پایه برای افزایش تولید ماهی بر اساس تولیدات اولیه، به صورت ماهانه در دریاچه سدمهاباد در استان آذربایجان غربی انجام گرفت. براساس مشخصات دریاچه پس از بازدید ۶ ایستگاه در بپیکره آبی دریاچه تعیین شده که از اعماق مختلف نمونه برداری شدند. نمونه برداری فیتوپلانکتون با استفاده از روتنر یک لیتر در لایه های سطح و عمقی و نمونه های زئوپلاتکتونی نیز توسط تور کمرشکن (جودی نت)، به شکل کشش از نزدیک کف تا سطح یک نمونه برداشت گردید. نمونه ها بلافاصله با فرمالین به نسبت ۴ درصد فیکس و جهت بررسی کمی و کیفی به آزمایشگاه منتقل گردیدند. در این بررسی در مجموع ۶ شاخه و ۵۸ گونه فیتوپلانکتونی و ۷ شاخه و ۳۶ زئوپلانکتونی شناسایی شدند. حداکثر تراکم فیتوپلانکتونی مربوط به شاخه باسیلاریوفیتا بوده و گونه Cyclotella menenghiniana غالب ترین و پر تراکم ترین گونه فیتوپلانکتونی است که در تمام فصول سال مشاهده می شود. بطور کلی میانگین سالانه تراکم فیتوپلانکتونی ۵/۹۲x۱۰ عدد در متر مکعب بوده است. نتایج زئوپلانکتونی دریاچه سد مهاباد از نظر ترکیب گونه ای نشان داده که در بخش های مختلف دریاچه های تفاوت اساسی وجود ندارد. بطوریکه بیشترین تراکم زئوپلانکتونی در دریاچه سد مهاباد با میانگین سالانه ۴۰۹۵۴۵ عدد در متر مکعب و حداکثر تراکم زئوپلانکتونی مربوط به فصول بهار و تابستان بوده که در این فصول شاخه روتیفرا با گونه های Polyarthra vulgaris Keratella cochlearis غالبیت دارند. مقایسه مشاهدات پلانکتونی و داده های فیزیکی و شیمیایی آب نشان دادکه سد مخزنی مهاباد دارای استعداد و گونه های مناسب پلانکتونی جهت تغذیه و پرورش ماهیان و لارهای آنها بوده، بنابراین می توان از ذخایر طبیعی این منبع آبی جهت افزایش تولید ماهیان اب ارزش شیلاتی استفاده کرد.

آبزی پروری، پراکنش، سد مهاباد، فیتوپلانکتون، زئوپلانکتون