تحلیل بهره وری اقتصادی آب و کود نیتروژن در آبیاری جویچه ای یک درمیان برای کشت کینوا

بحران آب یکی از مهم ترین عواملی است که در مناطق خشک و نیمه خشک برای تولید محصولات کشاورزی محدودیت ایجاد می کند و برای نیل به امنیت غذایی مطلوب باید آب در بخش کشاورزی به صورت بهینه مصرف شود. به منظور بررسی بهره وری اقتصادی آب و کود نیتروژن بر روی گیاه کینوا پژوهشی به صورت کرت های خرد شده در قالب طرح بلوک کامل تصادفی با سه تکرار در مزرعه تحقیقاتی دانشگاه فردوسی مشهد در تابستان ۱۳۹۷ انجام شد. تیمارهای مورد بررسی در این پژوهش شامل ۳ روش آبیاری جویچه ای (متداول، یک در میان ثابت و متغیر) و ۳ سطح کود نیتروژن (۵۰، ۱۰۰ و ۲۰۰ کیلوگرم در هکتار) بود. روش های مختلف آبیاری جویچه ای بر صفات بهره وری اقتصادی کود، بهره وری فیزیکی آب (CPD)، شاخص سود به ازای متر مکعب آب مصرفی (BPD) و شاخص سود خالص به ازای متر مکعب (NBPD) و عامل جزئی سودمندی (PFP) در سطح احتمال یک درصد معنی دار شده و سطوح مختلف کود نیتروژن نیز بر بهره وری اقتصادی کود، BPD، NBPD و PFP در سطح احتمال یک درصد و بر CPD در سطح احتمال ۵ درصد معنی دار شد. لازم به ذکر است که اثر متقابل روش آبیاری و سطوح مختلف کود نیتروژن بر صفات بهره وری اقتصادی کود و PFP در سطح احتمال یک درصد معنی دار و بر NBPD و BPD در سطح احتمال ۵ درصد معنی دار بود. نتایج این پژوهش نشان داد که افزایش مقدار نیتروژن نسبت به مقدار توصیه شده (۵۰ کیلوگرم در هکتار) در شرایط آبیاری جویچه ای متداول سبب کاهش بهره وری اقتصادی آب و کاهش بهره وری اقتصادی کود می شود. بر این اساس، بیشترین مقدار بهره وری اقتصادی آب، بهره وری فیزیکی آب و شاخص درآمد به ازای هر واحد آب مصرفی در تیمار آبیاری جویچه ای یک در میان متغیر و در شرایط اعمال ۲۰۰ کیلوگرم در هکتار کود نیتروژن به دست آمد.

Keywords:

بهره وری اقتصادی کود , بهره وری جزئی عامل تولید , بهره وری فیزیکی آب , شاخص درآمد به آب مصرفی , عملکرد