بنت الهدا علیزاده - دانشجوی دکتری، گروه زیست شناسی، واحد رشت، دانشگاه آزاد اسلامی، رشت، ایران
علی صالح زاده - استادیار، گروه زیست شناسی، واحد رشت، دانشگاه آزاد اسلامی، رشت، ایران
نجمه رنجی - استادیار، گروه زیست شناسی، واحد رشت، دانشگاه آزاد اسلامی، رشت، ایران
امیر آراسته - استادیار، گروه زیست شناسی، واحد رشت، دانشگاه آزاد اسلامی، رشت، ایران

هدف: اثرات سمیتی مواجهه با کادمیوم عمدتا ناشی از تولید رادیکال های آزاد اکسیژن، کاهش آنتی اکسیدانت های سلولی و بروز استرس اکسیداتیو است که می تواند منجر به تخریب اجزای سلولی، آسیب به DNA، آپوپتوزیس و در نهایت آسیب های بافتی شود. در این مطالعه به بررسی اثرات محافظتی N-استیل سیستئین، به عنوان یک ماده دارای خواص آنتی اکسیدانتی، در موش های ویستار مواجهه یافته با کادمیوم از طریق بررسی بافت شناسی کبد و سنجش بیان ژن های موثر در آپوپتوزیس و تکثیر سلولی پرداخته شد. مواد و روش ها: موش های با وزن تقریبی ۱۵۰-۲۰۰ گرم در سه تیمار شامل، G۱) تیمار شاهد، G۲) تیمار دریافت کننده کادمیوم، و G۳) تیمار دریافت کننده هم‫زمان کادمیوم و N-استیل سیستئین دسته بندی شدند و به‫مدت چهار هفته از مواد مورد نظر دریافت کردند. سپس نمونه برداری از بافت کبد به‫منظور بررسی هیستوپاتولوژی و بررسی بیان ژن های eif۴e و mad۱ صورت پذیرفت. نتایج:  مواجهه با کادمیوم  باعث ایجاد آسیب های جدی در بافت کبد موش شد که شامل پرخونی رگ مرکزی، افزایش تعداد سلول های التهابی و وجود التهاب در پارانشیم کبد بود، درحالی که استفاده از N-استیل سیستئین موجب کاهش چشمگیر آسیب های مذکور گردید. همچنین، استفاده از N-استیل سیستئین  سبب کاهش چشمگیر بیان ژن‎های eif۴e و mad۱ به میزان ۱۴/۲ و ۲۷/۲ برابر شد. نتیجه گیری: نتایج این مطالعه پیشنهاد می کند که N-استیل سیستئین به عنوان یک ماده آنتی اکسیدانت می تواند نقش مهمی در برابر آسیب های بافتی ناشی از استرس اکسیداتیو و جلوگیری از القای آپوپتوزیس سلولی داشته باشد.   

آپوپتوزیس, آنتی اکسیدانت, کادمیوم, هیستوپاتولوژی