علی رضایی - دانشجوی کارشناسی ارشد علوم و مهندسی آب، دانشکده کشاورزی، دانشگاه فردوسی مشهد،
ابوالفضل مساعدی - استاد گروه علوم و مهندسی آب، دانشکده کشاورزی، دانشگاه فردوسی مشهد،
علی اصغر بهشتی - دانشیار گروه علوم و مهندسی آب، دانشکده کشاورزی، دانشگاه فردوسی مشهد،
آذر زرین - دانشیار گروه جغرافیا، دانشکده ادبیات و علوم انسانی، دانشگاه فردوسی مشهد،

مطالعه و بررسی جزئیات روند بلندمدت متغیرهای اقلیمی، یکی از روش های متداول و کاربردی در زمینه مطالعات هیدرولوژیکی و اقلیمی به ویژه بررسی تاثیرات پدیده ی تغیر اقلیم در یک منطقه است. در میان متغیرهای اقلیمی بارش، دما و تبخیر و تعرق جزء مهم ترین متغیرها در چرخه ی هیدرولوژیکی محسوب می شوند که می تواند در میزان پتانسیل منابع آب نیز تاثیر بسزایی داشته باشد. با توجه به ماهیت این متغیرها که اغلب دارای نوسان و تناوب می باشند. بررسی همزمان روند کلی و تناوب های احتمالی در این متغیرها می تواند به داشتن دیدگاهی بهتر و با جزئیات دقیق تر منجر شود. برای تحقق این هدف در این پژوهش از روش ترکیبی من-کندال و موجک گسسته در محدوده ۶ ایستگاه سینوپتیک با اقلیم های متفاوت در کشور طی دوره آماری ۱۳۴۱ تا ۱۴۰۰ استفاده شده است. نتایج نشان می دهد که به ترتیب ایستگاه های رشت (۳/۶ سال)، سبزوار (۶ سال)، تبریز (۶/۵ سال)، بندرعباس (۶/۵ سال)، یزد (۳/۴ سال) و مشهد (۶/۳ سال) دارای تناوب های مهم و تاثیرگذاری هستند که در ایجاد روند کلی سری زمانی سالانه متغیرهای اقلیمی نقش دارند. در میان متغیرهای مورد بررسی به طور متوسط تبخیر و تعرق دارای تناوب بلندمدت تری (۳/۶ سال) است و بعد از آن متغیرهای بارش (۶ سال) و دما (۶/۳ سال) در میان کل ایستگاه های مورد مطالعه قرار دارند. در میان ایستگاه های مورد بررسی در ۴ ایستگاه روند افزایش دما در سطح ۹۹ درصد معنی دار است در حالی که روند کاهشی در بارش فقط در ایستگاه تبریز و در سطح ۹۹ درصد معنی دار است و در سایر ایستگاه ها متغیر بارش فاقد روند معنی دار (درسطح ۹۰ درصد) می باشد.

پیش سفید کردن ، تبخیر و تعرق، تبدیل موجک گسسته، تغییر اقلیم، من-کندال