فرونشست زمین. یک مخاطره محیطی (مطالعه موردی شهرستان قروه)

مخاطرات طبیعی، آن دسته از حوادث طبیعی اند که به طور ناگهانی موجب خسارات مالی و جانی برای انسان ها شود. مخاطرات طبیعی یکی از موانع اصلی توسعه پایدار است و وقوع آن می تواند مانند سدی راه توسعه اقتصادی، اجتماعی را دچار اشکال کند. پدیده فرونشست یکی از مهمترین مخاطرات زمین شناسی است که به علت تلفات کمتر انسانی نسبت به سایر پدیده ها ازجمله سیل، زمین لرزه و غیره در جوامع عمومی کمتر موردتوجه قرارگرفته است. از طرفی این پدیده مخاطره آمیز تغییراتی در توپوگرافی سطح زمین ایجاد می کند که در اکثر موارد غیرقابل بازگشت است. در دهه های اخیر به دلیل افزایش جمعیت شهرها و روستاها همراه با توسعه اقتصادی، منابع آبی روبه کاهش بوده است، و عمده آب مصرفی در بخش کشاورزی از منابع آب های زیرزمینی تامین می شود. برداشت بیرویه از منابعی که بسیار تاثیر گذار در اقتصاد محلی منطقه می باشند، مشکلات جبران ناپذیری اعم از افزایش خشکسالی و فروپاشی زمین، پایین رفتن سطح ایستابی آب های زیرزمینی و در بلندمدت باعث فرونشست پوسته زمین می شود. فرونشست زمین عبارت است از حرکت قائم سطح زمین و یا فرورفتن ناگهانی و تدریجی سطح زمین به علت متراکم شدن مواد زیرسطحی که به دلایل متفاوتی رخ می دهد. یکی از علت های اصلی رخداد این پدیده زیست محیطی و زمین شناسی، برداشت بیرویه از منابع آب های زیرزمینی است. دشت قروه یکی از مهمترین دشت های استان کردستان محسوب می شود و مناطق خسارت دیده توسط این پدیده بعدها دیگر برای مصارفی از قبیل کشاورزی و ساخت وساز قابل استفاده نیستند،. به همین جهت اگر در راستای جلوگیری از پیشرفت این پدیده در این دشت اقداماتی صورت نگیرد ویا اینکه دیر اقدام شود این پدیده به تدریج در آینده موجب ایجاد ناهنجاری هایی ازجمله تغییر توپوگرافی زمین و در نتیجه آن افزایش درجه سیل خیزی همراه با کاهش نفوذپذیری خاک در محیط زیست می شود که این عوامل موجب کاهش درجه حاصلخیزی خاک می شود.

Keywords:

فرونشست زمین , منابع آب زیرزمینی , مخاطرات طبیعی , سطح ایستابی , دشت قروه