ارزیابی فعالیت های تکتونیکی بر اساس شاخص های ژئومورفیک (مطالعه موردی: چهار حوضه در شمال شرق ایران)

با توجه به این که اغلب لندفرم های سطح زمین به آرامی و طی هزاران یا میلیون ها سال تکامل می یابند و این تغییرات لندفرم ها در مقیاس عمر بشر قابل تشخیص نمی باشند، ارزیابی شواهد ژئومورفولوژیک می-تواند نقش مهمی در شناسایی حرکات تکتونیکی مناطق ایفا کند. بنابراین استفاده از شاخصهای ژئومورفولوژیکی در ارزیابی فعالیتهای تکتونیکی و موارد مرتبط با آنها ابزاری مفید و قابل اطمینان هستند. هدف این پژوهش بررسی تکتونیک فعال در چهار حوضه در شمال شرق ایران که در دامنه شمالی و جنوبی کوههای جغتای واقع شده اند، می باشد. می باشد. در این پژوهش پارامترهایی نظیر شاخص نسبت شکل حوضه (BS)، عدم تقارن حوضه(AF)، نسبت پهنای کف دره به ارتفاع آن ( (Vf)، انتگرال هیپسومتری (Hi) در حوضه های مورد مطالعه مورد محاسبه قرار گرفت. در نهایت پس از محاسبه شاخص های مذکور، با استفاده از شاخص ارزیابی نسبی فعالیت های تکتونیک(Iat) میزان فعالیت زمین ساختی در چهار حوضه ارزیابی شد که بر اساس آن حوضه های ۱، ۲ و ۴ دارای فعالیت زمین ساختی زیاد و حوضه ۳ دارای فعالیت زمین ساختی متوسط ارزیابی گردید. بطور کلی می توان گفت پارامترهای به کار رفته در این پژوهش نشان از حساسیت این شاخص ها در برابر حرکات تکتونیکی فعال، می باشد که می تواند شواهد و مدارک قابل استنادی برای اثبات وجود حرکات نئوتکتونیکی باشد. بر اساس این پارامترها، تمام حوضه های مطالعاتی از نظر تکتونیکی، فعال می باشد.

Keywords:

تکتونیک , نسبت شکل حوضه , عدم تقارن حوضه , شاخص ارزیابی نسبی فعالیت های تکتونیک