زهرا نورمحمدی شایسته - کارشناس ارشد زبان و ادبیات فارسی دانشگاه بوعلی سینا کارمند رسمی دانشگاه بوعلی سینا
هانیه نورمحمدی شایسته - کارشناس ارشد آموزگار رسمی آموزش و پرورش تهران

اوضاع ایران، بعد از ۲۸مرداد۱۳۳۲ ، باعث به وجودآمدن شکواییه های بسیار درشعر شاعران شد . مشیری و ابتهاج هر دو در دهه سی حضور داشتند و تحت تاثیر اوضاع زمانه ، شکواییه هایی موثری در زمینه های سیاسی و اجتمایی سرودند .از آنجا که نگاه سیاسی نوعی جهان بینی طراحی شده برای انتقاد از اوضاع جامعه است، طبیعتا با نگاه اجتماعی که اساسا مبتنی بر غریزه انسانی و امری دفعی به حساب می آید ، متفاوت است .؛ مثلا شاعرانی مانند ناصرخسرو، فردوسی و حافظ نگاهی کاملا سیاسی به اوضاع زمانه خود داشتند ، اما افرادی چون رودکی، انوری، سعدی ، مولانا و ......صرفا بر طبق غریزه انسانی خود از جامعه روزگار خود انتقاد کرده اند. در این مقاله سعی بر آن است تا به شیوه تحلیلی توصیفی شکواییه های سیاسیو اجتماعی این دو شاعر بررسی و مواضع مشابه یا اختلافی آنان را مورد مداقه قرار دهیم .نتیجه پژوهش نشان داد ،شکواییه های مشیری بیشتر از جنس اجتماعی و مبتنی بر غریزه انسانی شاعر است و به عکس، شکواییه های ابتهاج،اغلب از جنس سیاسی و مبتنی بر نگاه حزبی است .اما دو نهنگ بزرگ ؛ آزادی و وطن در اقیانوس شعر آنان تواما در حالشناوری است .

فریدون مشیری ، هوشنگ ابتهاج. ادبیات غنایی، کودتای ۲۸ مرداد، شکواییه.